biografia
Prawdziwe jej imię to Norma Jeane Mortenson, Norma Jeane Baker – Jedna z największych gwiazd – legend w dziejach kina, do dziś pozostająca jednym z największych symboli seksu w historii. Jej sprowadzony do czysto fizycznej strony wizerunek po dziś dzień jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych na świecie.
Urodziła się 1 czerwca 1926 roku w Los Angeles. Nie miała łatwego dzieciństwa
– psychiczne problemy jej matki, Gladys Baker uniemożliwiły jej opiekę
nad córką, z ustaleniem ojcostwa od początku były problemy, w związku z
czym jako dziewczynka większość czasu spędziła w domach opiekuńczych i
sierocińcach.
W latach 1937-42 pozostawała pod opieką przyjaciela rodziny i jego żony.
W wieku 16 lat, kiedy małżeństwo nie mogło się nią dłużej opiekować, została postawiona przed dylematem – wyjścia za mąż lub powrotu do domu dziecka. Wybrała to pierwsze i poślubiła swojego pierwszego z trzech mężów.
Jej twarz została odkryta przez fotografa prasowego w połowie lat 40-tych. Przyszła gwiazda pracowała wówczas w jednej w fabryk w Burbank. Ponieważ była niezwykle fotogeniczna, szybko stała się wziętą fotomodelką, a jej twarz zaczęła zdobić okładki znanych magazynów mody. Obiektyw aparatu i kamery „kochał” – wówczas jeszcze – Normę Jeane.
Zaczęła uczęszczać na lekcje aktorstwa, pobierała naukę m.in. u tak
znakomitych aktorek jak Jean Harlow i Lana Turner. Szybko (w 1946 roku)
podpisała kontrakt z 20th Century Fox. W tym samym czasie ufarbowała też włosy na charakterystyczny, platynowy blond i zmieniła imię i nazwisko („pożyczyła” je sobie od swojej babci).
W 1947 roku zadebiutowała w epizodycznej roli w filmie „Szokująca
panna Pilgrim”, następnie pojawiła się w małej, ale znaczącej roli w
filmie „Asfaltowa dżungla” Johna Hustona (1950) oraz – obok Bette Davis –
w głośnej produkcji „Wszystko o Ewie” (1950).
Przełomowym występem był udział w filmie „Niagara” (1953), dzięki któremu zyskała status prawdziwej gwiazdy.
Kolejne filmy z jej udziałem, to m.in.: „Mężczyźni wolą blondynki”
Howarda Hawksa (1953), „Jak poślubić milionera” (1953), „Rzeka bez
powrotu” Ottona Premingera (1954), „Słomiany wdowiec” Billy’ego Wildera
(1955, nominacja do nagrody BAFTA), „Książę i aktoreczka” Laurence’a Oliviera (1957, kolejna nominacja dl nagrody BAFTA), „Przystanek autobusowy” (1957, nominacja do Złotego Globu), czy wreszcie słynna komedia „Pół żartem, pół serio” (1959) Billy’ego Wildera, za którą otrzymała Złoty Glob.
W 1956 roku założyła własną wytwórnię filmową, sygnowaną jej nazwiskiem, która wyprodukowała wspomniane już filmy „Przystanek autobusowy” oraz „Książę i aktoreczka”.
W 1960 roku zagrała w muzycznym filmie „Pokochajmy się” George’a Cukora, a rok później stworzyła kreację odmienną od dotychczasowych,
w których grała z reguły role emanujących erotyzmem i będących obiektem
pożądania męskich bohaterów, głupiutkich ślicznotek. Filmem, w którym
stworzyła tę odmienną, jednocześnie najlepszą i – niestety – ostatnią
kreację aktorską był film „Skłóceni z życiem” Johna Hustona (1961),
gdzie wystąpiła obok Clarka Gable.
W trakcie realizacji kolejnego filmu, wytwórnia na wskutek różnych okoliczności (m.in. problemy psychiczne aktorki – napady depresji i histerii, które uniemożliwiały normalną współpracę na planie), rozwiązała z nią umowę. Miesiąc później, 5 sierpnia 1962 roku znaleziono ciało aktorki w jej domu w Kalifornii. Zmarła na skutek przedawkowania środków nasennych.
Poza wyżej wspomnianymi nagrodami i nominacjami, aktorka jest też
laureatką dwóch Złotych Globów w kategorii „Female World Film Favourite”
z 1954 i 1961 roku.
Oprócz zawodu aktorki i modelki, Monroe z powodzeniem uprawiała zawód piosenkarki, co zresztą szło w parze z jej licznymi rolami w filmach muzycznych. Jednym z występów, który przeszedł do historii było wykonanie piosenki „Happy Birthday” podczas 45. urodzin prezydenta Kennedy’ego w maju 1962 roku. Monroe miała na sobie „skandalicznie” obcisłą sukienkę, która w 1999 roku została sprzedana na aukcji za ponad milion dolarów.
