Urodzony na Manhattanie 4 kwietnia 1965 roku, Robert Downey Jr. zadebiutował jako aktor w wieku zaledwie pięciu lat w filmie wyreżyserowanym przez swojego ojca Roberta Downey Sr. "Pound". To już 40 lat odkąd trwa kariera Roberta Downey Jr. i wcale nie wygląda na to, że ma zwolnić. Aktor ma w swoim dorobku dwie nominacje do Oscara, trzy Złote Globy oraz masę innych nagród i nominacji, a przede wszystkim potężny komercyjny sukces jakim było wcielenie się w Sherlocka Holmesa oraz w Tony Starka/ Iron Mana.

Robert pochodzi z filmowej rodziny – jego ojciec, Robert Downey Sr, jest reżyserem i scenarzystą, a matka - Elsie Downey aktorką, podobnie jak starsza o dwa lata siostra Roberta Allyson. Od najmłodszych lat Robert uczęszczał na kursy aktorstwa, a po przeprowadzce z ojcem do Kalifornii porzucił szkołę średnią, by poświęcić się w pełni aktorstwu. Młody Robert nie miał zbyt udanego życia rodzinnego – jego rodzice rozwiedli się, a uzależniony od narkotyków ojciec od najmłodszych lat narażał syna na styczność z narkotykami (Robert po raz pierwszy spróbował narkotyków w wieku 8 lat).

Swoją markę i uznanie krytyków Robert Downey Jr. budował od lat 80. występując w takich filmach jak "Gang Tuff" (1985), “Dziewczyna z komputera” (1985), “Samotny w obliczu prawa” (1989), “Chaplin” (1992), “Urodzeni mordercy” (1994) i “Cudowni chlopcy” (2000). Niestety na lata 90. przypadły też problemy aktora i załamanie kariery. W ciągu pięciu lat Robert był kilkakrotnie aresztowany i oskarżany o posiadanie kokainy, heroiny i marihuany. Kilka razy przebywał na odwyku, ale bez większych sukcesów. W tym czasie wystąpił w kilku produkcjach telewizyjnych, w tym w „Ally McBeal” co okazało się wielkim sukcesem. Aktor otrzymał nawet Złotego Globa za najlepszą drugoplanową rolę w serialu telewizyjnym. Niestety jak sam później powiedział Robert, w tamtym czasie nic go nie obchodziło, a już najmniej to czy będzie jeszcze kiedykolwiek grać. Aktor był ciągle aresztowany za naruszanie spokoju i posiadanie narkotyków. To sprawiło, że producenci "Ally McBeal" z żalem, ale zdecydowali się zwolnić aktora z serialu. 

Po kilku latach odsiadek, aresztowań i straconych szans filmowych Robert Downey Jr. znalazł siłę by sięgnąć po pomoc. Po przebytym odwyku zaczął odbudowywać swoją karierę rolami w „Gothika” (2003) i „Good Night, and Good Luck” (2005). Niesamowita passa aktora zaczęła się jednak w 2008 roku - najpierw udziałem w niezwykle kasowym filmie „Jaja w tropikach”, a potem w serii filmów z cyklu „Iron Man”, „Avengers” i „Sherlock Holmes”, które okazały się przebojami na całym świecie. Obecnie Robert Downey Jr. jest jednym z najlepszych i najlepiej wynagradzanych aktorów Hollywood. Oprócz aktorstwa Robert zajmuje się również śpiewaniem. W 2004 roku wydał własny album zatytułowany „The Futurist”, a w 2010 roku wraz z żoną założył własną firmę muzyczną.