Ján Kadár i Elmar Klos – wspólna retrospektywa na „Kinie na Granicy”
Ewa Balana | 2020-02-06Źródło: Informacja prasowa
Nagrodzeni Oscarem twórcy zrealizowali razem osiem filmów, z których aż pięć pokazanych zostanie w Cieszynie.
W unikatowym duecie reżyserskim Ján Kadár (1918–1979) i Elmar Klos (1910–1993) zrealizowali w drugiej połowie ubiegłego wieku w sumie osiem pełnometrażowych filmów. Każdy z ich obrazów stał się dziełem. Najsłynniejszy z nich, „Sklep przy głównej ulicy”, przeszedł do historii kina m.in. jako pierwszy zdobywca Oscara dla filmu środkowoeuropejskiego.
"Mocną stroną Klosa było przygotowanie dramaturgiczne i montaż, Kadár z kolei wyróżniał się intuicją w kwestii naturalnego sposobu gry aktorskiej i skupiał się bardziej na technicznym wymiarze reżyserii. Ich wyjątkowe twórcze współbrzmienie było nagradzane na świecie, a ukoronowaniem tej współpracy był pierwszy w historii czechosłowackiej kinematografii Oscar za film „Sklep przy głównej ulicy” („Obchod na korze”, 1965). Niestety nawet ten sukces nie uchronił obu filmowców przed artystycznym i społecznym odrzuceniem. Definitywny koniec ich i tak już ograniczonej przez cenzurę współpracy przyniosła tzw. normalizacja" – zaznacza Martin Novosad, dyrektor programowy „Kina na Granicy” po stronie czeskiej. "Emigracyjną karierę Kadára w USA, gdzie zdążył jeszcze nakręcić kilka godnych uwagi filmów, zakończyła ostatecznie podstępna choroba. Klos, który w totalitarnej Czechosłowacji został odsunięty przez władzę na margines, mógł się jedynie poświęcać teorii filmu i nigdy już nie wrócił do twórczości filmowej. Ich filmy jednak przetrwały i nawet po wielu latach stanowią jedne z najważniejszych dzieł czechosłowackiej kinematografii, które prezentują kraj w okresie ważnych przemian od lat 40. do 60. XX w. z perspektywy społeczno-politycznej i społecznej, ukazując wpływ wielkiej historii na życie zwykłego człowieka" – dodaje Novosad.
"Mocną stroną Klosa było przygotowanie dramaturgiczne i montaż, Kadár z kolei wyróżniał się intuicją w kwestii naturalnego sposobu gry aktorskiej i skupiał się bardziej na technicznym wymiarze reżyserii. Ich wyjątkowe twórcze współbrzmienie było nagradzane na świecie, a ukoronowaniem tej współpracy był pierwszy w historii czechosłowackiej kinematografii Oscar za film „Sklep przy głównej ulicy” („Obchod na korze”, 1965). Niestety nawet ten sukces nie uchronił obu filmowców przed artystycznym i społecznym odrzuceniem. Definitywny koniec ich i tak już ograniczonej przez cenzurę współpracy przyniosła tzw. normalizacja" – zaznacza Martin Novosad, dyrektor programowy „Kina na Granicy” po stronie czeskiej. "Emigracyjną karierę Kadára w USA, gdzie zdążył jeszcze nakręcić kilka godnych uwagi filmów, zakończyła ostatecznie podstępna choroba. Klos, który w totalitarnej Czechosłowacji został odsunięty przez władzę na margines, mógł się jedynie poświęcać teorii filmu i nigdy już nie wrócił do twórczości filmowej. Ich filmy jednak przetrwały i nawet po wielu latach stanowią jedne z najważniejszych dzieł czechosłowackiej kinematografii, które prezentują kraj w okresie ważnych przemian od lat 40. do 60. XX w. z perspektywy społeczno-politycznej i społecznej, ukazując wpływ wielkiej historii na życie zwykłego człowieka" – dodaje Novosad.
W Cieszynie zobaczyć będzie można pięć filmów tego duetu:
„Przystanek na peryferiach” (1957) 88´,
„Trzy życzenia” (1958) 96´,
„Śmierć nazywa się Engelchen” (1963) 129’,
„Oskarżony” (1964) 91´
i „Sklep przy głównej ulicy” (1965) 128´.
„Przystanek na peryferiach” (1957) 88´,
„Trzy życzenia” (1958) 96´,
„Śmierć nazywa się Engelchen” (1963) 129’,
„Oskarżony” (1964) 91´
i „Sklep przy głównej ulicy” (1965) 128´.
22. Przegląd Filmowy „Kino na Granicy” odbędzie się w dniach 1-6 maja w Cieszynie i Czeskim Cieszynie
