Film dokumentalny wtedy jest dobry, jeśli można się z niego dowiedzieć czegoś nowego o świecie, życiu i o człowieku. „Czas niedokończony. Wiersze księdza Jana Twardowskiego” to niestety film, który tej wiedzy nie poszerza, a wręcz sprowadza ją do powierzchownej relacji. Film ten pozbawiony jest głębi, dokładności, ale także odkrywczej techniki operatorskiej. Bardzo mało serca zostało włożone w tę produkcję, a nawet nie tylko serca, ale przyzwoitości. 

Od twórców takich jak Dariusz Gajewski wymaga się trochę więcej, niż postawienia kamery w naturalnej rzeczywistości i wybrania w niej obiektów bardzo banalnych. Otóż pomysł filmu jest taki: reżyser zebrał kilka osób, które łączy zamiłowanie do poezji ks. Twardowskiego i nakazał im przeczytać jeden z wierszy księdza oraz opowiedzieć coś o sobie. Jest więc para, której rodzi się dziecko i trzeba pokazać poród, by zarobić u widzów kilka plusów. Ale jest to bardzo tani zarobek. Potem mamy dziecko: chłopiec, który recytuje wiersze i uprawia karate. Nastolatkę, która przeżywa swoje szkolne problemy, młodą parę, która zaczyna wspólne życie, motorniczego, który prócz miłości do poezji buduje huśtawkę dla syna. No i oczywiście nie mogło zabraknąć przygarbionej staruszki – no może zabrakło tylko niepełnosprawnego na wózku albo niewidomego czytającego wiersze brajlem. Ja się nie nabijam, ale czy to nie jest pretensjonalne? A najciekawsze jest to, że o samym księdzu-poecie mowy jest niewiele. 

Może to byłoby ciekawsze, gdyby opowiadały osoby, które go znały i na jego temat znają jakieś anegdoty, ale tego tu zabrakło. Wyrecytowanie kilku wierszy przez zwykłych zjadaczy chleba nie jest wcale poruszające. Tym bardziej że poezja, a zwłaszcza poezja Twardowskiego kojarzy się z finezją, delikatnością, ale także z pogodą ducha i nadzieją. Sposób przedstawienia filmu daleko odbiega od tych elementów. Nie dość, że zabrakło w nim poetyckiej finezji, to zabrakło też finezji plastycznej. Nie dowiadujemy się z tego filmu niczego o samym poecie, niczego o jego wierszach, które przecież mają wiele do przekazania w sposób niezwykle ciepły i subtelny. Historie ludzi przedstawionych w filmie nie są też ciekawe albo nie są dość rozbudowane, by wyłonić z nich ten potencjał. Może jednak niewidomy czytający wiersze brajlem byłby jednak ciekawszy. Sam reżyser na konferencji powiedział, że nie chciał naciskać na bohaterów i narzucać im kreacji, ale chciał podejść do nich delikatnie, bez wdzierania się w ich prywatną przestrzeń. A może właśnie trzeba było z tą kamerą wedrzeć się głębiej. 

Czy jest coś dobrego w tym filmie? Tak, jest – dźwięk. To, co akurat kuleje w większości polskich filmów, tutaj daje radę – czego nie można powiedzieć o reszcie. Taki film można nakręcić telefonem, a nie profesjonalną produkcje i to wyprodukowaną w Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Fabularnych. 

Film ma być pokazywany, jako film w ofercie edukacyjnej, ale doprawdy nie wiem, co z edukacją ma wspólnego, bo ani nie ma w nim wnikliwej analizy wierszy, ani nawet rzetelnej biografii poety, ani nawet dobrego przykładu życia bohaterów, którzy tę poezję czytają. To nie jest też długi film. Nie chcę być brutalna, ale patrząc na obecny poziom dokumentalnych filmów docierających do nas ze świata, ten film jest bardzo wsteczny. Nie został w nim nawet podjęty jakikolwiek wysiłek, żeby przynajmniej zadbać o jakąś ciekawą formę. Przecież obrazem też można opowiadać w sposób poetycki, a tu jest nazbyt prozaicznie i nawet te dość optymistyczne historie opowiedziane przez bohaterów stają się przytłaczające. W dokumencie Dariusza Gajewskiego zabrakło mi nie tylko prawdziwego uczucia, ale także intelektu. To bardzo miałkie „dzieło”. „Czas niedokończony...” można zatem nazwać filmem niedokończonym.