duża fotografia filmu Ja, Olga Hepnarova
Miniatura plakatu filmu Ja, Olga Hepnarova

Ja, Olga Hepnarova

Já, Olga Hepnarová

2016 | Czechy, Polska, Słowacja, Francja | Biograficzny, Kryminał, Dramat, Thriller | 105 min

Niespokojna Czeszka

Olga Hepnarová 10 lipca 1973 r. wjechała ciężarówką w grupę ludzi stojących na przystanku. Rannych było 20 osób, z czego 8 zmarło. 2 lata później wykonano wyrok śmierci. Niemal 44 lata po tych wydarzeniach, Tómas Weinreb i Petr Kazda wyreżyserowali film przedstawiający sylwetkę Hepnarovej. Film zdobył Złote Grono na LLF (Lubuskie Lato Filmowe Kinematografie Krajów Europy Środkowej i Wschodniej) oraz nominacje do nagród na Netia OFF Camera i toruńskim Tofifest. Z pewnością nie są to ani ostatnie nominacje, ani ostatnie nagrody, jakie przyznano tej produkcji.


Historia bohaterki przedstawiona w filmie dotyczy wydarzeń poprzedzających przestępstwo, jednak nie jest to biografia. Na obraz Olgi składają się sceny z życia rodzinnego, dość nieudanego. Ojciec, który stosował wobec niej przemoc; matka, która starała się pomóc, a jednocześnie wydawała się niemal identycznie emocjonalnie oziębła, i siostra, z którą się biła. Próba samobójcza nie wywołuje oczekiwanej pomocy, dziewczyna trafia do szpitala psychiatrycznego, gdzie zostaje pobita przez grupę innych pacjentek. Po powrocie do domu Hepnerová podejmuje decyzję o wyprowadzce, co jest jej życzeniem urodzinowym, jednak spełnia się ono połowicznie. Brak prawdziwych przyjaciół, brak pomocy ze strony polecanego lekarza, związki, które się rozpadają i samotność doprowadzają do ostateczności młodą kobietę. Jednak w obliczu końca, Czeszka zachowuje się dokładnie tak samo, jak bohater (równie świetnie zagrany przez Mirosława Bakę) niezapomnianego „Krótkiego filmu o zabijaniu” nieodżałowanego Krzysztofa Kieślowskiego.



Czarno-białe zdjęcia Adama Sikory są wyrazem artystycznym operatora, jednak nie zawsze portretują Olgę, która niejako prowadzi narrację przedstawianej historii. Urywane kadry, gdy nie pokazują twarzy odtwórczyni roli, Michaliny Olszańskiej, nie podają dodatkowych informacji o bohaterce, są niejako pustymi zdjęciami, których ocena moralna Czeszki ciąży na widzu. Równie dobrze zagrała Klára Melišková w roli matki, która nie pomogła córce, chociaż sama była lekarzem.


Olszańska świetnie przedstawiła Hepnarovą. Gra młodej aktorki wzbudza sympatię do wyalienowanej Olgi. Sposób poruszania się, wycofanie, nieliczne pozytywne emocje w wykonaniu Olszańskiej stanowią autorską kreację postaci historycznej. Trudno jednak zrozumieć motywację Hepnarovej, która potrafiła zaprzeczać sama sobie, potęgowała swoje umartwienie, choć nie można odmówić jej cierpienia. Jednakże i we współczesnym świecie wiele jednostek może wypowiedzieć te same słowa, jakimi podpierała się Czeszka: „Czy nie lepiej by było dla nas wszystkich, gdybyśmy nie próbowali rozumieć, tylko zaakceptowali fakt, że istota ludzka nigdy nie zrozumie drugiej istoty, ani żona męża, ani kochanek nałożnicy, ani rodzic dziecka?”[1]. To cytat z powieści Grahama Greene’a „Spokojny Amerykanin” (zekranizowanej dwukrotnie). 


Skrajny nihilizm, depresyjne stany Olgi wciąż cechują ludzi młodych, jednak nie każdy z nich decyduje się zabić innych, aby skutecznie zabić siebie. W tej samej książce angielski autor napisał także: „Toczyło się zwyczajne życie – które wielu ludzi uchroniło przed utratą zdrowych zmysłów”[2].



[1] G. Greene, Spokojny Amerykanin, przeł. E. Penksyk-Kluczkowska, Kraków 2012, s. 87.

[2] Tamże, s. 169.

Dystrybutor
Żółty Szalik
Premiera
11-02-2016 (MFF w Berlinie)
13-01-2017 (Polska)
24-03-2016 (Świat)
4,0
Ocena filmu
głosów: 1
Twoja ocena
chcę zobaczyć
1 osób chce go zobaczyć
dodaj do ulubionych
0 osób lubi ten film
obserwuj
0 osób obserwuje ten tytuł
dodaj do filmoteki
0 osób ma ten film u siebie

dodaj komentarz

Możesz pisać komentarze ze swojego konta - zalogować się?

redakcja strony

Mariusz Kłos
Marta Suchocka
Radosław Sztaba