duża fotografia filmu Mauretańczyk
Miniatura plakatu filmu Mauretańczyk

Mauretańczyk

The Mauritanian

2021 | Wielka Brytania, USA | Thriller | 129 min

Przemoc rodzi przemoc [recenzja DVD]

Najnowsza produkcja Kevina McDonalda przedstawia historię Mohamedou Ould Slahiego (Tahar Rahim), osadzonego w Guantanamo. Wieloletnią walkę o jego uwolnienie stoczyła Nancy Hollander. Odtwórczyni roli obrończyni praw człowieka, Jodie Foster, została nagrodzona Złotym Globem. U boku doświadczonej aktorki wystąpiła Shailene Woodley. Ważną postać odegrał Benedict Cumberbatch. Jako Stuart Couch reprezentował rodziny ofiar ataku terrorystycznego na World Trade Center dokonanego 9 września 2001 roku, jednocześnie sprzeciwił się zaślepionej emocjami pokazowej nagonce. Dopiero dwie dekady po wydarzeniach, jakie zapoczątkowały wojnę w Iraku, powstał obraz rozprawiający się z batalią o prawo do rzetelnego procesu sądowego w systemie, jaki uważany był za jeden z najlepszych na świecie.

Sedno sprawy głównego bohatera to kwestia domniemania winy. Śledztwo prowadzone przeciw Al-Kaidzie oraz kolejne akty rozszerzające uprawnienia pozwalają na wyciąganie daleko idących wniosków. Dowody rzekomego współfinansowania samobójców, którzy porwali samoloty pasażerskie, nie są jednoznaczne. Powiązanie Slahiego z Bin Ladenem nie jest bezpośrednie, jednak wystarczyło do zatrzymania podejrzanego na rodzinnej uroczystości, przetransportowania za granicę i prowadzenie przesłuchania bez udziału adwokata. Montaż naprzemienny nie pomaga w interpretacji faktów. Kadry ukazują Hollander i Teri Duncan (Woodley) walczące o dostęp do akt oraz ich odtajnienie. Podczas lektury zdjęcia Alwina H. Küchlera przedstawiają spisaną historię, którą oskarżony weryfikuje podczas kolejnych spotkań. McDonald pozwolił uwierzyć w wersję prokuratorską, by stopniowo negować postawioną tezę kolejnymi wspomnieniami z Guantanamo.

Metody przesłuchania, włączając waterboarding, czyli podtapianie przesłuchiwanego, deprywacja sensoryczna (pozbawienie snu, niewygodna pozycja, głośna muzyka oraz efekty stroboskopowe) uniemożliwiająca zorientowanie się w porze dnia lub nocy, upokarzanie muzułmanina oraz groźby pod adresem jego matki zostały zobrazowane w końcowej partii biografii. Za namową Hollander, Slahi spisał swoją historię, która została ocenzurowana przez amerykański wywiad. Wielce wymowna jest scena, kiedy bohater przegląda kolejne wydania wspomnień opublikowane w wielu językach („Dziennik z Guantanamo” został także przełożony na język polski).

Rola cenzora, Kenta (David Fynn), jest istotna dla całej fabuły. Postać strażnika słowa wyraża kontrolę nad wypowiedzią zawartą w listach wysyłanych z więzienia oraz dostarczanych osadzonym (lecz nie skazanym), a także w korespondencji na linii klient-adwokat. Dotarcie do prawdy zawartej w niezliczonej ilości pudeł zawierającej akta sprawy, zwłaszcza danych początkowo niedostępnych obu stronom, to najważniejsza warstwa obrazu McDonalda, jaką reżyser idealnie przedstawił w „Stanie gry”. „Mauretańczyk” to produkcja rozliczeniowa, głos dany drugiej stronie.

Kreacja Tahara Rahima, obok Foster, jest głównym atutem obsady. Aktor wiarygodnie ukazał emocje Slahiego – od niedowierzania, przez niepokój, cierpienie, stan depresyjny, po nadzieję. Rahim największe wrażenie wywarł podczas składania zeznań w systemie eksternistycznym. Główna postać żeńska to bohaterka nieugięta i nieustępliwa w takim samym stopniu. Dzięki doświadczeniu nie wątpi w wyznawaną ideę, brutalnie wyłuszczając klientowi, że dla niej nie liczy się kwestia jego winy bądź niewinności. Woodley kreuje idealistkę, która wiele poświęca dla sprawy, w tym relacje rodzinne. Młoda aktorka niknie przy wielkiej gwieździe, choć w scenach z Rahimem jest równą jemu partnerką. Cumberbatch świetnie odtworzył postać prokuratora z JAG. Imponuje akcent położony na wymowę.

Przejmujące są ostatnie sceny pokazujące Mohamedou Ould Slahim oraz informacja, że problem z wizą uniemożliwia wspólne życie z żoną pod jednym dachem. Równie wzruszające są zdjęcia dokumentujące Nancy Hollander podczas odwiedzin u byłego klienta i nieustająca walka o warunki przetrzymywania podejrzanych o terroryzm w Guantanamo. Twórcy produkcji wspomnieli o dalszych losach prawniczki Duncan i Coucha, który przeszedł do Departamentu Sprawiedliwości. Nieznana jest natomiast historia Marsylczyka, którego Slahi poznał jedynie jako głos przewodnika po miejscu, które stało się więzieniem na wiele lat oraz źródłem nauki zachodniego języka. Mohamedou nikt nigdy nie przeprosił za wyrządzoną krzywdę.

Wydanie DVD zawiera zwiastun produkcji.

Recenzja powstała dzięki współpracy z Monolith Video - dystrybutorem filmu na DVD.



Reżyseria
Premiera
18-02-2021 (Świat)
Inne tytuły
Prisoner 760, Guantanamo Diary
4,0
Ocena filmu
głosów: 1
Twoja ocena
chcę zobaczyć
0 osób chce go zobaczyć
dodaj do ulubionych
0 osób lubi ten film
obserwuj
0 osób obserwuje ten tytuł
dodaj do filmoteki
0 osób ma ten film u siebie

dodaj komentarz

Możesz pisać komentarze ze swojego konta - zalogować się?

redakcja strony

Arkadiusz Chorób