duża fotografia filmu Dyskretny urok niebezpiecznych myśli
Miniatura plakatu filmu Dyskretny urok niebezpiecznych myśli

Dyskretny urok niebezpiecznych myśli

Les choses qu'on dit, les choses qu'on fait

2020 | Francja | Dramat, Romans | 120 min

Błędne koło

Film Emmanuela Moureta znalazł się w programie Cannes 2020 oraz został nominowany w aż trzynastu kategoriach do nagrody Cezara. Statuetkę zdobyła jedynie Émilie Dequenne za rolę drugoplanową. Polski tytuł przekornie odnosi się do klasyki kina francuskiego - „Dyskretnego uroku burżuazji” Luisa Buñuela. W oryginalnej wersji widzowie otrzymują wskazówkę odnośnie do fabuły: „rzeczy, które mówimy; rzeczy, które robimy”, bardziej adekwatnej do przedstawionej historii.

Maxime (Niels Schneider) przyjeżdża do swojego kuzyna, François (Vincent Macaigne), którego nie zastaje na miejscu. Mężczyzną zajmuje się Daphné (Camélia Jordana). Czas spędzony w urokliwej okolicy młodzi ludzie spędzają na intymnych wyznaniach. Maxime, jako niespełniony w zawodzie tłumacz, chce być pisarzem. Daphné jest w ciąży z François i przebywa na urlopie. Rozmowa o związkach dowodzi ich skomplikowanych relacji, gdzie nie brak pożądania, skrajnych stanów, cierpienia i zagubienia.

Pierwsza retrospekcja to romans Maxime'a z Victoire (Julia Piaton) – mężatką, która związek postrzega jako inwestycję pod wspólną przyszłość. Luźna znajomość kończy się wraz z wyjazdem Victoire do pracującego w Japonii partnera, a poprzedza go wspólny wypad do galerii sztuki, gdzie dochodzi do spotkania pary z Gaspardem (Guillaume Gouix) i Sandrą (Jenna Thiam), przyrodnią siostrą Victoire i zarazem byłą dziewczyną Maxime'a. Relacje komplikują się jeszcze bardziej, kiedy podczas przyjęcia pożegnalnego Sandra wdaje się w dyskusję z Gaspardem na temat swatania przeciwieństw aniżeli podobieństw. Akcja nabiera tempa, kochankowie proponują przyjacielowi wspólne mieszkanie. Bohater staje się obserwatorem szczęścia, jakiego sam chciał zaznać. Ostatecznie jego oczekiwania spełniły się jedynie pozornie.

Relację przerywa opowieść Daphné o nieszczęśliwym zauroczeniu starszym i uznanym dokumentalistą. Jako montażystka, kobieta współpracuje ze swoim obiektem uczuć, lecz mężczyzna niefortunnie odbiera wysyłane sygnały, w dodatku zakochuje się w jej koleżance. Zraniona Daphné pozwala zaprosić się na drinka przez François. Ich przypadkowe spotkanie zapoczątkuje romans. Wyrzuty sumienia wobec żony kochanka, Louise (Dequenne), milkną, gdy kobieta wyznaje mężowi, iż sama jest zaangażowana w relację z innym. Szczęśliwym zakończeniem dla obu par miał być wspólny obiad w nowej posiadłości Louise. Jednak kwestia pożądania w kontekście zaangażowania emocjonalnego z inną osobą powoduje kolejne komplikacje między bohaterami.

Twórca ukazał sieć powiązań, jakie łączą poszczególne postaci. Ta bliskość obrazuje zarazem płynność namiętności bez dłuższego zaangażowania. Mouret przedstawił sinusoidę uczuć pary: od poszukiwania, przez romanse, po rozstania i powroty. Różne odcienie miłości pobudzają do refleksji nad tą wartością. Próba rozdzielenia fizycznej potrzeby zbliżenia od przywiązania do charakteru ukazuje problem rezygnacji z hedonizmu. Bohaterowie pozwalają sobie na podążanie za aktualnymi potrzebami i próbują trwać w relacji, dopóki daje im ona poczucie szczęścia. Nie ma tu miejsca na kompromisy i wyrzeczenia. Pomimo szczerości wobec siebie, wciąż pojawiają się niedopowiedzenia i ukrywanie prawdziwych pragnień na rzecz nietrafionych presupozycji.

Niels Schneider jako Maxime, bohater, wokół którego tworzą się zależności, umiejętnie kreuje postać zagubionego młodzieńca. Mouret, który jest także scenarzystą filmu, nie skupił się na literackich pragnieniach tłumacza, skupiając uwagę odbiorców na stanie emocjonalnym mężczyzny.
Maxime jako jedyny słucha szczerych wyznań, lecz sam skrywa swoje uczucia. Aktor wyraziście oddał poprzez mimikę rozterki przyjaciela, który czuje się jako zdradzany i zdradzający.

Camélia Jordana zasługuje na uznanie za rolę Daphné, co wyraża nominacja do Cezara dla najlepszej aktorki. Jordana jest wiarygodna w kreacji subtelnej montażystki, zwłaszcza w scenie znaczącego definiowania miłości. Aktorka deklasuje Julię Piaton nominowaną do francuskiej nagrody dla najbardziej obiecującej aktorki. Rola Victoire jest niemal epizodyczna i Francuzka w tych kilku scenach nie wykazała się niezapomnianą kreacją godną uznania jej talentu na tym przykładzie.

Ekspresja Jenny Thiam to przeciwieństwo mechanicznej postaci w wykonaniu Piaton. Sandra postrzega miłość w Lacanowski sposób, jako zwrot ku Innemu. Wywód bohaterki to aktorski kunszt jednocześnie akcentujący znakomite zdjęcia Laurenta Desmeta. Nie tylko ta postać została ujęta w zbliżeniu, ukazując jedynie twarz niczym kameę. W podobnym kadrze przedstawiona została Louise, gdy opowiadała swoją historię François. Uhonorowana Cezarem aktorka zachwyciła w bardzo emocjonalnej scenie załamania. Na takie uznanie zasługuje cała obsada produkcji.

Operator zastosował panoramę dla ukazania sielskiego krajobrazu, często stanowiącego dysonans wobec sytuacji, w jakich znaleźli się bohaterowie. Zachwycają półzbliżenia i rozwiązania scenograficzne, kiedy poszczególne postaci znikają i pojawiają się w przejściach. Szczególną uwagę przykuwa skupienie kamery na żeńskiej części ekipy, kiedy wspomniane Sandra i Louise przypominają heroiny z dziewiętnastowiecznych powieści: upięte włosy, profil twarzy i rozmarzone spojrzenie podczas opowiadania o meandrach miłości.

Warto zwrócić uwagę na sztukę, która towarzyszy bohaterom. Rzeźba, płaskorzeźba w malowniczej okolicy, obraz wiejskiej posiadłości Louise, arrasy, freski w domu ciotki Sandry, klasyka literatury francuskiej i rosyjskiej w zbiorach Gasparda: Racine, Proust, Tołstoj. Kultura otacza Francuzów, lecz nie stanowi dla nich większego punktu odniesienia. Wydawać by się mogło, że pewnego rodzaju klamra, jaką zastosował reżyser, stanie się punktem wyjścia dla Maxime'a - przyczynkiem do sięgnięcia po pióro i opowiedzenia historii o uczuciach. Jednak konkluzja dotyczy tytułu realizacji: bohater mówi jedno, lecz robi drugie. Grupa bliskich sobie ludzi woli tkwić w bezpiecznych relacjach, niż zaryzykować prawdziwe uczucie, a w razie porażki zostać samemu. Tej ucieczki przed samotnością nie podjęła Louise, wybierając ścieżkę filozofa (bohatera dokumentu, który montowała Daphné): wybaczenie w imię bezinteresownej miłości. Być może nie bez powodu odtwórczyni tej właśnie roli została doceniona przez jury konkursu.
Reżyseria
Dystrybutor
Aurora Films
Premiera
08-10-2021 (Polska)
16-09-2020 (Świat)
3,0
Ocena filmu
głosów: 1
Twoja ocena
chcę zobaczyć
0 osób chce go zobaczyć
dodaj do ulubionych
0 osób lubi ten film
obserwuj
0 osób obserwuje ten tytuł
dodaj do filmoteki
0 osób ma ten film u siebie

dodaj komentarz

Możesz pisać komentarze ze swojego konta - zalogować się?

redakcja strony