duża fotografia filmu Putin Forever?
Miniatura plakatu filmu Putin Forever?

Putin Forever?

Putin Forever?

2015 | Rosja | Dokumentalny | 93 min

Gdy opozycja zanika, znika

Ewa Balana | 19-10-2016
Dokument Kiryła Nenaszewa, rosyjskiego reżysera, koncentruje się na środowisku młodych rosyjskich opozycjonistów z podobnych co on sam roczników, a postacią główną tej opowieści jest Wsiewołod Czernozub. Obraz przedstawia historię kilku masowych protestów i demonstracji przeciwko fałszowaniu wyborów i rządom Władimira Putina w ogóle. W filmie oglądamy większe lub mniejsze fragmenty tych wydarzeń. Zdjęcia rozpoczęły się w grudniu 2011 r. podczas protestu wobec sfałszowanych wyborów do Dumy, a zakończyły 6 maja 2012 r. na Marszu Milionów, zorganizowanym w Moskwie w przeddzień inauguracji Władimira Putina, który 7 maja tego roku rozpoczął swoją trzecią kadencję. Ten marsz zakończył się zamieszkami, rozbiciem przez OMON i aresztowaniami uczestników protestu i jego liderów, którzy skazani zostali na kary pozbawienia wolności. 

Pomiędzy tymi dwoma protestami w dokumencie pokazano kilka innych. Wszystkie miały charakter pokojowy, organizowane były oddolnie jako akcje społeczne. Na ogół odbywały się na Placu Błotnym w Moskwie. Szczególnie pomysłowe były wiece „o uczciwe wybory” i białe akcje nawołujące do uczciwości w polityce (Biały przejazd, Biały pierścień). Duże wrażenie robi wiec, który odbył się w lutym 2012 r. przy temperaturze -20 stopni, a którego uczestnicy chcieli stawiać namioty, by trwał jak najdłużej.  

Tym wydarzeniom autor dokumentu poświęca dużo uwagi. Ujęciom z protestów towarzyszą nagrania z obrad opozycjonistów w biurach organizacji. Autor dokumentu pokazuje również migawki z wieców zorganizowanych jako wyraz poparcia dla Putina. Rozmówcy chwalą dobry poczęstunek podczas nich, inni mówią, że Putin to lepsza przyszłość, a kolejni, że podoba im się jego silna osobowość. Po tej stronie głównym bohaterem dokumentu jest Witalij Morozow, były hipis, obecnie człowiek wierny tradycji i religii, wielki zwolennik Władimira Putina. On i jemu podobni widzą w opozycjonistach wichrzycieli, którzy na zachodnią modłę chcą zmienić kraj i doprowadzić do wewnętrznych konfliktów, a te uważa za szkodliwe i niepotrzebne. 

Kirył Nenaszew przybliża sylwetki opozycjonistów. Jest w nim scena z marca 2012 r., ukazująca Borysa Niemcowa biorącego udział w naradzie w siedzibie rosyjskiego ruchu politycznego „Solidarnost”, na którego czele stał wraz z innymi działaczami. Współorganizował protesty 2011-2012 r. w Moskwie. Został zastrzelony 27 lutego 2015 r. w jej centrum. Główny bohater Czernozub wspomina krytyka polityki Putina – Michaiła Chodorkowskiego, sprawę jego aresztowania i skazania. To wydarzenie zdopingowało młodego studenta do aktywnej działalności opozycyjnej. Wśród opozycjonistów Putina jest też chyba najbardziej znany i najlepszy szachista świata, arcymistrz szachowy, Garri Kasparow. I jego nie ominęły aresztowania, aż ostatecznie opuścił Rosję. Poznajemy Aleksieja Nawalnego, który zaangażował się w protesty po wyborach w 2011 r., za co spotkały go represje oraz Siergieja Udalcowa, lidera lewicowego ruchu Awangarda Czerwonej Młodzieży, również jednego z przywódców protestów przeciwko Putinowi, który został wielokrotnie aresztowany, a później skazany. Wsiewołod Czernozub planował protestować aż do skutku, do czasu rozpisania nowych wyborów, ale wobec represji, jakie dotykały opozycjonistów, zdecydował się opuścić Rosję i ubiegać o azyl polityczny za granicą. 

Dokument składa się z trzech części, noszących kolejno tytuły: „Nadzieja”, „Strach”, „Rozpacz”. Najbardziej odczuwalna w tym obrazie jest nadzieja. Na ulice Moskwy rzeczywiście wylegają masy. Mniej widoczny jest strach, tym bardziej że główny bohater sam twierdzi, że nie można się bać, jeśli chce się angażować w działalność polityczną. Czy pozostaje tylko rozpacz? Trudno znaleźć odpowiedź na to pytanie.

Autor dokumentu zaledwie zarysowuje problem podziału rosyjskiego społeczeństwa na przeciwników i zwolenników Władimira Putina, samemu określając się po stronie tych pierwszych. Nie dokonuje jednak analizy tego podziału. Sam dokument jest chaotyczny, nie ma spójnej narracji i ciężko się połapać, o co w oglądanych fragmentach dokładnie chodzi, gdyż nie ma ustnego wprowadzenia. Są natomiast napisy, niestety za obszerne i trudno nadążyć z ich odczytaniem. Rozdygotane ujęcia z manifestacji podkreślają dramatyzm i autentyczność oglądanych sytuacji, natomiast bardzo bliskie ujęcia sprawiają wrażenie nieudanych, chaotycznych.

Dokumentalne kadry okraszone są muzyką o słowiańskim brzmieniu, co podkreśla ich rosyjski charakter. Oprócz rysów narodowych autor pokazuje mentalność ludzi żyjących w tym kraju, a jest ona zdecydowanie różna, zarówno od naszej polskiej, jak i europejskiej, zachodniej. Nie łatwo ją nam zatem zrozumieć. Podobnie jak trudno odgadnąć, na czym dokładnie polega fenomen Putina. „Putin forever?” to cenne źródło informacji i interesująca lekcja z najnowszej historii Rosji. Dokument sprawia, że jesteśmy blisko wydarzeń na moskiewskich placach, a za tym idzie chęć pogłębienia wiedzy na ten temat. Obraz skłania do refleksji na temat współczesnej demokracji i jej ograniczeń, przyszłości Rosji i świata.  

Głównym hasłem manifestacji jest „Rosja bez Putina”, a jednak Rosja jest z nim, a nie bez niego. Być może jest to kwestia „normalności”, o której opowiada w dokumencie Czernozub. 
Reżyseria
Dystrybutor
Aurora Films
Premiera
14-10-2016 (Polska)
15-11-2015 (Świat)
3,0
Ocena filmu
głosów: 1
Twoja ocena
chcę zobaczyć
0 osób chce go zobaczyć
dodaj do ulubionych
0 osób lubi ten film
obserwuj
0 osób obserwuje ten tytuł
dodaj do filmoteki
0 osób ma ten film u siebie

dodaj komentarz

Możesz pisać komentarze ze swojego konta - zalogować się?

redakcja strony

Mariusz Kłos
Radosław Sztaba