Aktor o charakterystycznych, wyrazistych rysach twarzy, występuje w bardzo różnorodnych rolach, zarówno w produkcjach głównego nurtu, jak i w ambitnym kinie niezależnym. Viggo Mortensen zadebiutował w 1985 roku w filmie Petera Weira "Świadek", jako jeden z członków społeczności Amiszów, Moses Hochleitner. Następnie pojawił się w horrorach "Prison" (1988) i w trzeciej części "Teksańskiej masakry piłą mechaniczną" (1990). Miał też okazję zagrać Lucyfera w filmie "The Prophecy" (1995), obok Christophera Walkena w roli archanioła Gabriela.

Do filmów niezależnych w dorobku Viggo Mortensena należą dwa dzieła reżysera Philipa Ridleya, mroczna "Lśniąca skóra" (1990), gdzie zagrał napromieniowanego byłego wojskowego, który uczestniczył w detonacjach bomb nuklearnych, i w surrealistycznym "The Passion of Darkly Noon" (1995), gdzie wystąpił jako mężczyzna-dziecko natury, obok uwodzicelskiej Ashley Judd i fanatycznego Brendana Frasera w roli tytułowej. W "Ewangelii według Harry'ego" (1993) Lecha Majewskiego, obrazującym pustkę współczesnego życia na kanwie motywów biblijnych, Mortensen wystąpił obok Jennifer Rubin, w archetypalnym związku małżeńskim. Sean Penn zdecydował się powierzyć Mortensenowi główną rolę szalonego weterana wojny w Wietnamie, Franka Robertsa, w swoim debiucie reżyserskim "The Indian Runner" (1991). W adaptacji klasycznej powieści Henry'ego Jamesa "Portret damy" (1996) Jane Campion, aktor zagrał wzgardzonego, ale cierpliwego amerykańskiego adoratora Nichole Kidman, Caspara Goodwooda.

Aktor występuje także w komercyjnych filmach akcji. Pojawił się w westernie "Młode strzelby II" (1990), u boku aktorów młodego pokolenia Christiana Slatera, Emilio Esteveza i Balthazara Getty. W "Ruby Cairo" (1993) zagrał tajemniczo zaginionego męża Andie MacDowell, a w "Życiu Carlita" (1993) Briana De Palmy, z Alem Pacino w roli tytułowej, złodziejaszka na wózku inwalidzkim, Lalina. W sensacyjnym "Karmazynowym przypływie" (1995) Tony'ego Scotta był dla odmiany porządnym człowiekiem, wplątanym w konflikt swoich dowódców. W telewizyjnym remake'u "Znikającego punktu" (1997) pojawił się w roli zdesperowanego kierowcy Jimmy'ego Kowalskiego, którego ścigają wszystkie dostępne siły policyjne USA. Za "G.I. Jane" (1997) nominowano aktora razem z Demi Moore do nagrody MTV za najlepszą ekranową walkę.

W 1998 roku Mortensen zagrał w dwóch remake'ach filmów mistrza suspense'u Alfreda Hitchcocka: w "Morderstwie doskonałym" (1998), wariacji thrillera "M jak morderstwo", zagrał artystę malarza z kryminalną przeszłością uwodzącego Gwyneth Paltrow - dla potrzeb filmu aktor sam namalował obrazy pokazane na ekranie, a w "Psycholu" Gusa Van Santa, odtwarzającym "Psychozę" (1960) krok po kroku, pojawił się w roli kochanka bohaterki, Sama Loomisa. Następnie partnerował Diane Lane w romantycznym filmie "A Walk on the Moon" (1999), a w "28 dniach" (2000) leczył się z alkoholizmu razem z Sandrą Bullock. Obecnie aktor ciężko pracuje nad trzema częściami "Władcy pierścieni" Petera Jacksona, według kultowej trylogii fantasy J. R. R. Tolkiena, mającymi się kolejno ukazać w 2001, 2002 i 2003 roku, w których zagra Łazika/Aragorna.

Prywatnie Viggo Mortensen jest byłym mężem liderki punkowego zespołu X, Exene Cervenki, z którą ma synka, Henry'ego. Zanim stał się sławny opublikował tomik wierszy zatytułowany "Ten Last Night". Poza wszystkimi talentami wymienionymi powyżej Viggo Mortensem ma jeszcze dobre ucho do języków, płynnie posługuje się duńskim (jego matka była Dunką, ojciec Amerykaninem) i hiszpańskim. Od lat zajmuje się profesjonalną fotografią, niedawno zadebiutował wystawą w galerii Roberta Manna w Nowym Jorku.