Debiut reżyserski Borysa Lankosza był niekwestionowanym zwycięzcą Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni i dał nadzieję, że polska kinematografia jeszcze nie jest w stanie agonalnym.

 

Fabuła „Rewersu” umiejscowiona jest na dwóch płaszczyznach czasowych, które wzajemnie się przeplatają. W pierwszej reżyser przenosi nas w rok 1952, w drugiej we współczesne czasy. W roku 1952 Warszawa budzi się do życia po wyniszczającej wojnie, jednakże jest to już inny świat. Świat Stalina. Świat Partii. Gdzie każdy w jednej chwili może przemienić się z pupilka komunizmu w najgorszego wroga Stalina. Główną bohaterką jest około trzydziestoletnia Sabina (Agata Buzek). Trochę pokraczna, mało atrakcyjna „stara panna”, w której nieśmiało do życia budzą się potrzeby seksualne. Sabina mieszka wraz ze swoją matką (Krystyna Janda) oraz babcią (Anna Polony), które mają tylko jeden cel - wydać Sabinę za mąż. Nieoczekiwanie w życiu dziewczyny pojawią się: pewna złota moneta (dolar) oraz tajemniczy Bronisław (Marcin Dorociński), odmieniając koleje losu tej „szarej myszki” na zawsze.

„Rewers” to zapisany na czarno-białej taśmie film o kobietach. Kobiety w oczach Lankosza są silne, solidne, odpowiedzialne, ale też szalone i impulsywne. Trzy główne postaci kobiece są napisane nienagannie, wręcz wzorowo. Każda z aktorek mocno akcentuje swoją obecność na ekranie. Jednak żadna nie przyćmiewa innej, a tylko (lub aż) partneruje dwóm pozostałym. Każda z osobna jest interesująca, razem tworzą wspaniałe trio, które zachwyca lekkością i finezją gry. Anna Polony powala swoim humorem, wigorem i talentem. Krystyna Janda od swego debiutu aktorskiego u Wajdy postawiła bardzo wysoko poprzeczkę i od tej pory nigdy nie schodzi poniżej tego poziomu. No i jest Agata Buzek, która dla mnie jest istnym objawieniem. Jej gra to majstersztyk oparty na dyscyplinie aktorskiej, jednakże zabarwionej nieśmiałością i odrobiną szaleństwa. Temu wspaniałemu kobiecemu tercetowi towarzyszy znakomity Marcin Dorociński, jako pisany grubą kreską piękny Bronisław w bogartowskim prochowcu. Aż ciśnie się na usta: jaki kraj taki Bogart. Wspaniały epizod ma także Adam Woronowicz, jako absztyfikant Sabiny, który pojawia się w jednej z najśmieszniejszych polskich scen filmowych ostatnich lat.

 

Tyle o obsadzie, ponieważ to tylko jedna mocna strona tego filmu, a jest ich naprawdę wiele. Choćby wysmakowane i perfekcyjnie wystylizowane czarno-białe zdjęcia Marcina Koszałka, połączone doskonale z materiałami archiwalnymi, które przenoszą nas w początkowe lata PRL-u. Prosta i jednocześnie znakomicie napisana historia przez Andrzeja Barta. Niepokojąca, pulsująca jazzowa oprawa muzyczna Włodka Pawlika, której nie powstydziłby się sam Krzysztof Komeda, wspaniale współgra z tą czarną komedią. No i sama wizja reżyserska. Gra konwencją. Imponująca żonglerka gatunkowa. Od czarnej komedii, przez burleskę do czystego dramatu. Jedynym akcentem, który nie współgrał dla mnie z całością filmu, było przeplatanie dwóch planów czasowych. Wątki współczesne odbiegały poziomem w znacznym stopniu od wspaniale ukazanej historii lat 50. XX wieku.

Lankosz po swoim debiucie został porównany do wielkich nazwisk kina. Nie jestem zwolenniczką przypinania łatek. Lankosz to Lankosz. Jego twórczość to jego indywidualna wizja sztuki. Oczywiście w „Rewersie” odnajdziemy wpływy twórców, którzy zmienili koleje kina, choćby Romana Polańskiego. Ale jeśli miałabym go do kogoś porównać, to stwierdziłabym, że najbliższej mu do Tarantino. Nie chodzi tutaj o sam styl czy wizję sztuki, ale o pasję. O miłość do kina. Tarantino kocha kino i to czuje się w każdym filmie, który wyreżyserował. Oglądając „Rewers” miałam podobne odczucie. Lankosz kocha kino. On czuje język filmowy i potrafi go używać. I co najważniejsze, ten absolwent wydziału reżyserii PWSFTviT w Łodzi nie bawi się w kino. On bawi się kinem, przy okazji robiąc kawał dobrej roboty. Polecam.