To pytania, na które trudno byłoby odpowiedzieć nawet specjalistom. Jednak osoba, która będzie musiała znaleźć właściwe rozwiązania, nie jest ani archeologiem, ani filozofem. Nie jest także superbohaterem, obdarzonym tajemnymi mocami. Po prostu zwykły, dobry, sympatyczny człowiek, choć niezwykle lojalny wobec przyjaciół. To znany już dobrze widzom z poprzedniej części Larry Daley, bohater filmu „Noc w muzeum 2”, grany ponownie przez Bena Stillera.

Poprzednio poznaliśmy Larry`ego jako niespełnionego wynalazcę, który nie umie utrzymać stałej pracy i adresu, i który dla dobra syna decyduje się przyjąć z pozoru nieciekawą i nieambitną pracę stróża nocnego w muzeum. Nieoczekiwanie zajęcie to jednak okazuje się niesamowitą przygodą i wielkim wyzwaniem, a Larry zyskuje w efekcie wielu serdecznych, choć osobliwych przyjaciół – eksponaty muzealne, ożywające nocną porą za sprawą magicznej tablicy.

Od wydarzeń opowiedzianych w pierwszej części minęły dwa lata. I choć „Noc w muzeum 2” zaczyna się podobnie jak poprzednio, od widoku samego Muzeum Historii Naturalnej i w ogóle Nowego Jorku z lotu ptaka, w rytm tej samej muzyki autorstwa Alana Silvestri, to jednak dużo się zmieniło. Larry nie pracuje już jako stróż nocny, lecz jest bogatym biznesmenem, właścicielem firmy produkującej dobrze sprzedające się wyroby jego pomysłu, takie jak niegubiący się breloczek do kluczy. Osiągnął on więc tak wielki sukces, jakiego nikt się po nim nie spodziewał, lecz nadchodzące wydarzenia zmuszą go do przemyśleń, czy amerykański sen o zdobyciu majątku, pozycji i rozgłosu jest naprawdę tym, co daje mu szczęście i tym, czego naprawdę pragnie. Oto bowiem zdziwaczały kustosz Muzeum Historii Naturalnej, doktor McPhee (w tej roli znakomity Dick Van Dyke) w ramach „uwspółcześniania” podległej sobie instytucji, decyduje się zastąpić wirtualnymi projekcjami większość eksponatów i odesłać je do lamusa, czyli do wielkich magazynów pod Instytutem Smithsonian w Waszyngtonie. Wezwany na ratunek przez ołowianego kowboja Jeda, Larry musi nie tylko odzyskać swoich przyjaciół i zaprowadzić w cnoiągu jednej cy porządek w zajmującym wiele hektarów, złożonym z 19 różnych obiektów muzeum, ale i pokonać żądnego władzy nad światem i spragnionego zemsty, złego faraona Kahmunrah. A siły zła są liczne i niebezpieczne, bo w ich skład wchodzą nie tylko ożywione, siejące w przeszłości grozę postaci, jak Iwan Groźny, Napoleon (wyśmienita parodia w osobie Francuza Alaina Chabat) i Al Capone, ale również tajemniczy, złowieszczy egipscy wojownicy… Ale że te osobniki są humorystycznie groteskowe (na przykład Iwan upiera się, że powinien nosić przydomek „Wspaniały”, a Napoleon wielokrotnie daje wyraz słynnemu kompleksowi), więc w efekcie jest dużo hałasu, dużo zamieszania i, przede wszystkim, dużo śmiechu.

Oprócz owej szajki złoczyńców, w filmie pojawia się wielu innych, zarówno starych, jak i nowych bohaterów. Spotykamy zabawnych i zawadiackich Jedediah i Oktawiana, walczących ponownie ramię w ramię, zdeterminowanych, by nie pozwolić zginąć kumplowi i dać wrogom - nie, nie po przysłowiowych pyskach a po… palcach u nóg. Urocza Sacajawea okazuje się być jedyną rozsądną i logiczną osobą w skrzyni, utemperowany poprzednio Attyla nie podejmuje niestety prób rozdarcia kogokolwiek na strzępy, za to kapucynka Dexter napotyka rodaka. Próżny generał Custer pyszni się swymi włosami, ale jednocześnie przeżywa wyrzuty sumienia. Zadziorna, pełna radości życia Amelia Earhart rzuca znów wyzwanie przestworzom, wspierana przez Czarną Eskadrę Pilotów. Einstein kiwa główką we wszystkie strony – nie wiadomo na tak czy na nie - a ogromny kamienny posag Lincolna zawsze mówi wyłącznie prawdę i przypomina starą zasadę, że dom podzielony, jest słabym domem. Oczywiście nie może zabraknąć osobliwego pupilka Larry`ego. Ponieważ Reksio, czyli szkielet dawno wymarłego olbrzymiego tyranozaura rexa pozostał w Nowym Jorku, jego miejsce zajmuje gigantyczna ośmiornica, spragniona morskiej wody w równym stopniu, co niecodzienny „pieseczek”–dinozaur zabawy kością. Warto zauważyć, że tym razem w muzeum ożywają nie tylko zwierzęta i figury woskowe, ale także obrazy, fotografie i rzeźby, na przykład słynny rodionowski Myśliciel, który jednak, przewrotnie, nie jest w stanie wymyślić niczego konstruktywnego.

Wyrazy wielkiego uznania należą się nie tylko wspaniałym aktorom, ale i wszystkim specjalistom, którzy zdołali skonstruować bardzo realistyczną kopię kompleksu muzeów Instytutu Smithsonian wraz z całą rzeszą mieszczących się w nim zabytków z rozmaitych epok.

Jeszcze raz reżyser Shawn Levy stanął na wysokości zadania, tworząc wspaniałą komedię dla całej rodziny, która bawi nie tylko humorem postaci, komizmem słownym (hasłem do ataku okrzyk: „Nie atakować!” itp.) czy sytuacyjnym, ale także parodiowaniem scen rodem z innych dzieł filmowych. Przykładem tego jest choćby atak na stopy złoczyńców, nawiązujący metodą zadawania ciosów oraz techniką zwolnienia tempa akcji i stop–klatki do specyfiki walki w słynnym filmie „300”, czy też sposób, w jaki Larry wywija latarką, przywodzący na myśl westernowych rewolwerowców, popisujących się szybkim wyciąganiem kolta i kręceniem nim w dłoni. Widać przy tym, że i sami aktorzy dobrze czuli się w swoich rolach (Hank Azaria jako Kahmunrah, Robin Wiliams jako Teddy Roosevelt czy Amy Adams vel Amelia Earhard) i bawili się tym, co przełożyło się oczywiście na wspaniałą, radosną atmosferę filmu.