Walt Disney Animation Studios zapowiedziało swoją najnowszą animację jeszcze w grudniu 2021 roku, gdy pośród fanów Disneya rozprzestrzeniała się “Encantomania”, przysłaniając inne głośnie produkcje wytwórni, w tym m.in. Pixarowego “Buzza Astrala”. O “Dziwnym świecie” było cicho aż do lata 2022 roku, gdy kinomanom w końcu zaprezentowano pierwszy zwiastun kolejnej animowanej przygody – pierwsze skojarzenia słusznie przywodziły na myśl wcześniejsze dokonania wytwórni, jak “Atlantyda: Zaginiony ląd”, czy “Planeta skarbów” i choć oba ostatecznie przyniosły finansowe straty, dziś uznawane są za jedne z bardziej niedocenionych propozycji ze studia Myszki Miki. Kinowy teaser 61. w kanonie Disneya pełnometrażowej animacji obiecywał nam podróż do świata, którego jeszcze nie dane było nam zwiedzić – rzeczywistość bardzo organiczną, jednak na swój sposób osobliwą i niebezpieczną dla przypadkowych podróżników, a koncepcja zwiastuna pomysłowo nawiązywała do amerykańskich filmów sci-fi z lat 50. i 60. ubiegłego wieku. Ostatecznie z powodu niewystarczającej promocji przez studio animacja przeszła przez kina bez echa, tak jakby sam Disney przestał wierzyć w jej sukces, chcąc w ten sposób zminimalizować prognozowane straty. Czy to oznacza, że “Dziwny świat” może w przyszłości dołączyć do innych marginalizowanych klasyków z epoki “Post-Renesansu”, zwanej też “Drugą Ciemną Epoką Disneya”?

Najnowszy film Disneya zabiera nas do Avalonii, malowniczej krainy otoczonej ścianą nieprzebytych nigdy gór, których pokonanie postawił sobie za cel Jaeger Klan z rodziny legendarnych odkrywców, a w podróży towarzyszy mu jego syn Oskard. Gdy przez przypadek chłopiec odkrywa magiczną roślinę o nazwie pando, reszta zespołu badaczy postanawia wrócić w rodzinne strony, jednak Jaeger decyduje się na samotną wyprawę w nieznane, porzucając Oskarda, który nie może zrozumieć postępowania swojego ojca… Mija dwadzieścia pięć lat, w ciągu których Oskard założył rodzinę i razem z żoną Meridian oraz nastoletnim synem Florianem zajmują się uprawą pando, której niezwykła siła i energia wykorzystywane są w codziennym życiu miasteczka. W ostatnim czasie Oskard zauważa niepokojące zmiany – magiczne właściwości pando zdają się zanikać, a roślina powoli zaczyna obumierać. Nieoczekiwanie farmę Klanów odwiedza Calisto Mal, przywódczyni lokalnej społeczności i prosi Oskarda o dołączenie do wyprawy do wnętrza ziemi, aby odkryć źródło problemu. Mężczyzna, choć początkowo opornie, zgadza się dołączyć do teamu, a w ślad za nim podąża cała rodzina Klanów. Gdy ich pojazd ulega zniszczeniu, bohaterowie rozdzielają się i odkrywają, że znaleźli się w osobliwej krainie, pełnej żywych i niebezpiecznym stworzeń, których nie widziało żadne ludzkie oko… poza okiem Jaegera Klana! Oskard rozpoznaje swojego ojca, a ten wyjawia mu, że jego misja przekroczenia gór nie powiodła się. Teraz rodzina Klanów będzie musiała nie tylko dotrzeć do serca problemu, ale i odnaleźć się nawzajem w miejscu, które zdaje się być wrogo nastawione do każdego obcego organizmu. Próbując rozprawić się z demonami przeszłości i rozwiązując tajemnicę obumierania rośliny pando, razem odkrywają prawdę o świecie, w którym przyszło im żyć…

Podczas promocji animacji reżyser Don Hall wyznał, że „Dziwny świat” miał być ukłonem w stronę magazynów pulpowych, czyli tanich i wydawanych na gorszej jakości papierze publikacji prasowych o tematyce kryminalnej, czy fantastycznej (czego dowodem jest ostatnia scena filmu) – Hall uwielbiał zaczytywać się w nich jako mały chłopiec, gdyż jak sam mówi: „To były wielkie przygody, w których grupa odkrywców mogła zbadać  nieznane światy i spotkać niestworzone zwierzęta. Niesamowicie mnie to zainspirowało”. Już scena otwierająca najnowszą produkcję z wytwórni Myszki Miki nawiązuje do tej charakterystycznej, komiksowej formy poprzez wykorzystanie animacji 2D – zabieg niezwykle dziś rzadki w kinie (choć wyraźną inspirację stylem czuć w niedawnym „Pan Wilk i spółka. Bad Guys”). Za ręcznie rysowane sceny odpowiada Randy Haycock, a pomocą mu służyli były pracownicy WDAS Eric Goldberg (który odpowiadał za animację postaci m.in. Dżina z „Aladyna” i Phila z „Herkulesa”) oraz Mark Henn (rysownik m.in. Ariel z „Małej syrenki”, czy Belle z „Pięknej i bestii”). Kontury bohaterów „Dziwnego świata” są wyraźnie inspirowane animacją Sony „Spider-Man: Uniwersum”, która w zamyśle twórców miała być animowanym komiksem, a widz miał poruszać się między kartkami rysunkowego magazynu. Zabieg ten świetnie wprowadza nas w nową rzeczywistość, tak różną od zeszłorocznego świata „Encanto”.

Widać, że twórcy chcieli uderzyć tym razem w inne tony i stworzyć produkcję typowo dla chłopców – to dlatego jej wydźwięk i klimat przypomina filmy przygodowe Disneya sprzed dwóch dekad, w tym „Atlantydę” oraz „Planetę skarbów”. Jeśli jednak bliżej przyjrzymy się zwiastunom i przeczytamy opisy, doskonale widać, że „Dziwny świat” to w pewnym sensie amerykańska odpowiedź na francuski serial animowany z 1987 roku pt. „Było sobie życie”. Któż z nas milenialsów nie pamięta tej kultowej serii edukacyjnych filmów, która w zabawny sposób opowiadała nam jak funkcjonuje ludzki organizm? Dlaczego bije serce, w jaki sposób oddychamy, jak czujemy smaki i zapachy? Odpowiedzi na te pytania często wcale nie są tak proste, a ich złożoność wyjaśniał nam Mistrz, który oprowadzał nas po fascynującym świecie ludzkiego organizmu. Najnowsza animacja Disneya ponownie wprowadza nas w identyczną rzeczywistość, jednak nie jest to żaden znany nam organizm żywy, choć jego funkcjonowanie przebiega podobnie. To pewnego rodzaju twist, który sami odkrywamy w trakcie seansu, łącząc po drodze kolejne elementy układanki. Dla wielu z nas będzie to powrót do czasów dzieciństwa, gdy z wypiekami na twarzy śledziliśmy serial z lat 80. i zgłębialiśmy tajniki działania żywej istoty – „Dziwny świat” pozwala nam wskrzesić podobne emocje i poczuć frajdę doświadczania nowej rzeczywistości.

Ważnym aspektem filmu są relacje na linii ojciec-syn. Jaeger Klan opuścił Oskarda, gdy ten był zaledwie małym chłopcem w imię przygód, przez co chłopiec wychowywał się bez męskiego wzorca oraz rodzicielskiego wsparcia. Bohater jest dokładnym przeciwieństwem swego ojca i na każdym kroku wspiera dorastającego Floriana, jednak ze zgrozą odkrywa, że nastolatek bardziej przypomina swego dziadka, niż jego samego. By realniej nakreślić tę oś relacji pomiędzy bohaterami Don Hall zapytał siebie: „Pomyślałem o swoich synach i świecie, który odziedziczą po mnie. Jak bardzo jest różny od świata, który ja odziedziczyłem po swoim ojcu?”. By odpowiedzieć na to pytanie reżyser postanowił stworzyć historię o trzech pokoleniach jednej rodziny: legendarny odkrywca przepada podczas wyprawy, ale jego syn zamiast podążać jego śladem decyduje się na powrót do domu z nowo odkrytą rośliną i zakłada tam swoją rodzinę. Następnie wnuk odkrywcy zaczyna kwestionować swoją przyszłość na farmie pragnąc przygód, podobnie jak jego dziadek, zamykając w ten sposób koło. Historię tę Hall oparł na swoich doświadczeniach jako nastolatek: „Mój ojciec i ja mieliśmy głęboką więź, był farmerem, a ja mu pomagałem w pracy. Wszystko zmieniło się, gdy skończyłem czternaście lat – nagle zapragnąłem robić coś zupełnie innego. Ten moment utkwił mi w pamięci i chciałem przedstawić nie tylko relacje między ojcem, a synem ale i oczekiwania, które mimowolnie nakładamy na swoje dzieci”. Można powiedzieć, że tytuły „dziwny świat” stał się dla bohaterów wszystkich trzech generacji płaszczyzną, na której znaleźli wspólny język – nowa sytuacja nie tylko pozwoliła rozprawić się z trudną przeszłością, ale i wypracować nową ścieżkę, którą będą wspólnie podążać.

Za muzykę do animacji odpowiada Henry Jackman, twórca soundtracków do „Kick-Ass”, „Kota w butach”, „Kapitana Phillipsa”, czy „Kong: Wyspa czaszki”. Dla angielskiego kompozytora ścieżka dźwiękowa do najnowszej produkcji Disneya, to w rzeczywistości już piąta współpraca z wytwórnią Myszki Miki (po „Kubusiu Puchatku”, Ralphie demolce”, Wielkiej szóstce” i „Ralphie demolce w internecie”) i widać, że ilustracja muzyczna stylistycznie zdecydowanie odcina się od zeszłorocznego „Encanto” – na albumie nie znajdziemy piosenek prócz otwierającego film „They’re The Clades”, czyli zaledwie minutowego utworu, w którym na szybko przedstawione są nam postaci dwóch męskich protagonistów, Jaegera i jego syna Oskarda. Jackman stworzył momentami elektroniczną ścieżkę, która nawiązuje do dokonań Jamesa Hornera i Johna Williamsa i ich symfonicznych prac do wielkobudżetowych produkcji. Od samego początku Brytyjczyk obiecuje nam epicką przygodę już w kolejnym utworze „A Conflict of Visions”, a następujące po sobie „Avalonia Part I” oraz „Avalonia Part II” wprowadzają nas w specyficzny i ciut sielankowy świat animacji. To tylko przedsmak tego, co czeka nas dalej, bowiem dalsza część sześćdziesięciosiedmiominutowego score’u wypełniona jest po brzegi akcją, tajemnicą i spektakularnością znaną nam z blockbusterów z udziałem aktorów – świetnie wypadają dłuższe „Searcher’s Quest”, czy „The Descent”, które budują napięcie, ale emocje czuć także w krótszych trackach, takich jak „Crazy Creatures”, czy „Winning Ways”. Główny temat „odkrywców” znany z piosenki powraca kilkakrotnie, m.in. w „Voyage To The Heart”, „The Heart of Pando”, czy „End Credit Suite”, co świetnie zazębia całą pracę kompozytora – ścieżka tworzy spójną całość i świetnie sprawdza się filmie oraz poza nim jako osobny byt.

Obraz na płycie został zapisany w formacie 2.39:1 i prezentuje się on wybornie – wszystko czego moglibyśmy oczekiwać od jakości współczesnej animacji (w wersji DVD) dostajemy na fizycznym dysku. Żywe kolory pozwalają nam zatopić się w świecie wykreowanym na ekranie, zarówno Avalonii, jaki i nowej rzeczywistości odkrywanej przez bohaterów. Życie na farmie Klanów prezentuje się sielankowo z cieszącą oko zielenią pando i błękitem nieba, natomiast „dziwny świat” pozwala nam odkrywać faunę i florę w niespotykanych dotąd odcieniach błękitu, fioletu oraz różu. Oryginalna ścieżka dźwiękowa, podobnie jak polski dubbing zostały zapisane w formacie Dolby Digital 5.1 – w przypadku animowanych produkcji Disneya dubbing ponownie stoi na wysokim poziomie, a głosy lokalnych aktorów zostały świetnie dobrane do postaci. Obie ścieżki są bardzo dynamiczne, szczególnie w scenach akcji, których tu nie brakuje; dialogi są natomiast czyste oraz w pełni zrozumiałe i nie są zagłuszane przez dźwięki tła. Na dysku nie umieszczono żadnych materiałów dodatkowych.

W „Dziwnym świecie” Disney po raz kolejny odchodzi od klasycznych antagonistów, znanych nam z dawnych bajek wytwórni, serwując nam historię o ratowaniu planety egzystującej w alternatywnej rzeczywistości i poszukiwaniu własnej, życiowej drogi – wbrew oczekiwaniom rodziców. Pomysłowy projekt świata przedstawionego przypomni zapewne tym nieco starszym widzom jedną z kultowych animacji ich dzieciństwa, dzięki czemu mają szansę świetnie się bawić ze swoimi pociechami i odkrywać ekscytującą florę oraz faunę w nowym, nieznanym im środowisku – jest to w końcu film nie tylko dla całej rodziny, ale i opowiadający o rodzinie. Sześćdziesiąty pierwszy pełnometrażowy obraz z wytwórni Myszki Miki to także opowieść o drodze do wzajemnego zrozumienia w relacjach ojciec-syn i korzystania z mądrości poprzednich pokoleń na własnej życiowej ścieżce. Inspirowana starymi komiksami produkcja to pełna niespodzianek wycieczka do krainy przygód, której podobnie jak nastoletni Ethan nie będziemy chcieli opuścić – jeśli przemówiły do Was takie niedoceniane klasyki Disneya jak „Atlantyda: Zaginiony Ląd”, czy „Planeta skarbów”, to „Dziwny świat” jest zdecydowanie propozycją dla Was.