Ma opinię bardzo miłego i towarzyskiego aktora. Podczas pracy nad filmem zaprzyjaźnia się z całą ekipą. Chętnie rozdaje autografy. Przystojny, szarooki aktor jest synem Margaret i Edwarda Butlerów. Ma starsze rodzeństwo, brata i siostrę. Kiedy miał sześć miesięcy jego rodzice postanowili przenieść się do Montrealu w Kanadzie. Jego ojciec nie miał szczęścia w interesach. Rodzice rozwiedli się w 1971 roku. Pani Butler wraz z dziećmi wróciła do Wielkiej Brytanii. Gerard dorastał w rodzinnym mieście swojej matki, Paisley w Szkocji. Nie widział ojca przez wiele lat. Zaprzyjaźnił się z nim, gdy ukończył szesnaście lat. Ojciec Butlera zmarł na początku lat 90. XX wieku. Gerard studiował prawo na Uniwersytecie Glasgow. Był bardzo dobrym studentem. Został wybrany na przewodniczącego szkolnego koła naukowego przyszłych prawników. W owym czasie był także wokalistą szkockiego zespołu Speed. Po ukończeniu studiów w college’u przez półtora roku mieszkał w Los Angeles. Był statystą w filmie „Bodyguard” (1992) Micka Jacksona. Po powrocie do Szkocji rozpoczął staż w jednej z firm prawniczych w Edynburgu. Praca nie sprawiała mu satysfakcji. Po niecałych dwóch latach przeniósł się do Londynu. Pracował m.in. jako kelner. Aktorem został przez przypadek. W jednej z londyńskich kawiarni zauważył reżysera i aktora Stevena Berkoffa, i poprosił o możliwość zaprezentowania swoich aktorskich umiejętności. Berkoff zaproponował mu występ na deskach Mermaid Theatre w tragedii „Coriolanus” Williama Shakespeare’a. Spektakl cieszył się sporą oglądalnością. Butler wystąpił także w roli Rentona w przedstawieniu „Trainspotting” opartym na motywach powieści Irvine’a Welsha. Na dużym ekranie debiutował w roku 1997 rolą Archiego, młodszego brata zaprzyjaźnionego z królową Wiktorią (Juty Dench) Johna Browna (Billy Connolly) w filmie „Jej Wysokość pani Brown” Johna Maddena. Pojawił się w bondowskim „Jutro nie umiera nigdy” (1997) Rogera Spottiswoode oraz „Talos the Mummy” (1998) Russella Mulcahy. W 1999 roku wystąpił w dramatach „One More Kiss” Vadima Jeana i „Wiśniowym sadzie” Michaela Cacoyannisa. Producenci serialu „Attyla” (2001) Dicka Lowry, chcieli zaangażować znanego aktora, ale Butler tak im się spodobał, że to właśnie on zagrał tytułowego bohatera. W tym samym czasie Wes Craven, tym razem jako producent, kompletował obsadę filmu „Drakula 2000”. Craven także chciał pracować ze znanym aktorem, lecz i on dostrzegł talent Butlera. Gerard wcielił się w postać współczesnego Drakuli w filmie wyreżyserowanym przez Patricka Lussiera w 2000 roku. Oba obrazy ugruntowały silną pozycję aktora. W 2002 roku Butler wystąpił w filmie science fiction „Władcy ognia” Roba Bowmana. Następnie zagrał Terry’ego Sheridana, współpracownika i przyjaciela Lary Croft (Angelina Jolie) w filmie „Lara Croft Tomb Raider: Kolebka życia” (2003) Jana De Bont. Wcielił się w młodego archeologa, który wraz z grupą studentów zostaje wysłany w przeszłość, do średniowiecznej Francji w „Linii czasu” (2003) Richarda Donnera. Był tytułowym bohaterem nowej, wyreżyserowanej w 2004 roku przez Joela Schumachera adaptacji musicalu Andrew Lloyd Webera pt. „Upiór w operze”. Wystąpił w roli nieznajomego, który na prośbę Lizzy (Emily Mortimer) udaje ojca jej syna w „Frankie” (2004) Shony Auerbach. Zagrał członka amerykańskiej drużyny futbolowej, która w 1950 roku zdobyła Puchar Świata w „The Game of Their lives” (2005) Davida Anspaugha. Wcielił się w rycerza Beowulfa w adaptacji średniowiecznego poematu „Beowulf i Grendel” (2005) Sturla Gunnarssona. Podczas kręcenia zdjęć do filmu „Jej Wysokość pani Brown” uratował chłopca tonącego w rzece Tay. Za ten czyn otrzymał „Certificate of Bravery” przyznawany przez Royal Humane Society. Butler często bywa w Londynie i Los Angeles. W wolnym czasie gra w piłkę nożną, a w zimie jeździ na nartach.