Pedagog szkolny to osoba, która powinna prowadzić dzieci przez meandry edukacji i pomagać w kształtowaniu ich osobowości. W pewien sposób obdarzamy ją również zaufaniem i społecznym przyzwoleniem, by nas nieustannie oceniała, czy karciła za niewykonanie zadania. Jednak co się stanie, gdy nauczyciel przerodzi się w despotę, wykorzystującego naiwność młodych uczniów i pozycję zastraszonych rodziców? 

Pani Drazděchova to nowa nauczycielka w bratysławskiej szkole. By lepiej zapamiętać swoich podopiecznych, każe im się nie tylko przedstawić, ale i powiedzieć, czym zajmują się rodzice. Zeznania zostają od razu odnotowane w zeszycie nauczycielki. Ta niewinna scena od razu uzmysławia, że na pozór serdeczna pani Drazděchova, jest również przebiegłym strategiem, który w czasach ekonomicznej zapaści umie sobie stworzyć sieć wyjątkowo korzystnych korelacji. System jest banalnie prosty. Chcesz, by Twoje dziecko miało dobre oceny? Musisz dać coś od siebie w zamian, bo w tym układzie nie ma nic za darmo. Mechanizm „ochrona za przysługę”, jak widać, odpowiada zarówno dzieciom, jak i ich dobrze sytuowanym rodzicom. I tak mama fryzjerka zrobi nauczycielce modną fryzurę, lekarz doręczy cenne lekarstwa, inni dostarczą alkoholu, mięsa i owoców. Ewentualnie można po lekcjach przyjść i posprzątać mieszkanie towarzyszki. No bo kto nie pomoże samotnej wdowie po wojskowym, która zajmuje wysokie stanowisko w partii, a na dodatek ma siostrę w Moskwie? Ci, którym taka relacja się nie podoba, nie mają co liczyć na uwagę pedagoga, a tym bardziej dobrą ocenę w dzienniku. 

Klamrą dla całości obrazu jest specjalnie zwołane zebranie przez dyrektorkę szkoły, która zauważa krzywdzące dla dzieci zachowanie podwładnej, niestety nietykalnej przez wzgląd na przynależność do partii. Dwie osie czasu pokazują aktualnie wydarzenia z zebrania oraz wydarzenia na przestrzeni kilku miesięcy, z których dowiadujemy się, co tak naprawdę działo się w szkole. Hřebejk intrygująco zestawia rodziców i ich pociechy, by pokazać, że antagonizmy wśród szkolnej młodzieży i wzajemne nagonki, wynoszone są z domu, a dzieci odzwierciedlają tylko konformistyczne postawy rodzicieli. W szkolnej ławce, na wywiadówce, każdy z rodziców na nowo staje się dzieckiem i zabiera głos, nie w ożywionej dyskusji, lecz agresywnej kłótni o osobę pani Drazděchovej. 

Na uwagę zasługuję odtwórczyni roli tytułowej nauczycielki Zuzana Mauréry. Wciela się w postać wyrachowanej kobiety, pełnej sprzeczności i skrajnych reakcji. W jej wykonaniu Drazděchova niewątpliwie zyskuje urok, nawet jeśli jest postacią iście demoniczną. Za swoją rolę Mauréry została doceniona w Karlowych Warach i otrzymała statuetkę dla najlepszej aktorki. 

Dzieło Jana Hřebejka to zgrabny portret komunistycznej rzeczywistości oraz obraz społeczeństwa lat 80 XX wieku. Reżyser meandruje pomiędzy wątkami, by opowiedzieć dość uniwersalną historię o samotności w tłumie i niewychylaniu się przed szereg. W świecie, gdzie manipulacja to największa broń, niewielu odważy się zabrać głos i wyjść ze swego bezpiecznego status quo. „Nauczycielka” traktuje bowiem o milczeniu, które aprobuje terror i przemoc psychiczną wobec słabszego, w obliczu niczym nieograniczonej władzy.