Premiery Krakowskiego Festiwalu Filmowego - „Obczyzna”
Ewa Balana | 2024-05-26Źródło: Informacja prasowa
Kiedy Piotr Wysocki po raz pierwszy włączył kamerę, by sfilmować mieszkającego w Warszawie Movlata – pochodzącego z Inguszetii na Kaukazie nauczyciela tańca, nie sądził, że spędzi z nim kolejne kilkanaście burzliwych lat. Efektem ich spotkania i przyjaźni jest wyprodukowany w Studiu Munka SFP film „Obczyzna”, który będzie miał swoją światową premierę na Krakowskim Festiwalu Filmowym.     

 - Głównego bohatera mojego filmu Movlata Girii Cherkieva poznałem 2010 roku w Ośrodku dla cudzoziemców na Targówku w Warszawie. Movlat był tam nauczycielem tańca, a ja realizowałem warsztaty artystyczne w ramach stypendium Miasta Stołecznego Warszawy – mówi reżyser i artysta sztuk wizualnych Piotr Wysocki, w 2011 roku nominowany do Paszportu Polityki. Głównym polem działania Piotra są projekty z pogranicza sztuki i filmu dokumentalnego, które służą artyście za narzędzie poznawania ludzkich problemów, i przedstawiania ich w kontekście politycznych, społecznych egzystencjalnych uwarunkowań.

- Polubiliśmy się, a nasza znajomość zaowocowała twórczą wymianą. Zaprosiłem Movlata do udziału w wystawie w Królikarni, na której zaprezentowaliśmy w formie instalacji wideo rytuał transowy "ZIKR" charakterystyczny dla rodzinnych stron Movlata. Następnie Movlat zaprosił mnie do swojego domu w Inguszetii. Pojechałem tam i od tej pory podążałem za bohaterem z kamerą – dodaje.

Movlat uciekł do Polski przed wojną na Kaukazie. W Inguszetii był nauczycielem tańca, w Warszawie, by przeżyć, zajął się sprzedażą samochodów. Nie porzucił jednak dawnych pasji i wraz z emigrantami zaczął przygotowywać spektakl teatralny, który – w jego marzeniach - miałby być furtką do otwarcia Centrum Kultury Kaukazu w Warszawie. Dzięki Movlatowi reżyser znalazł też kolejnych bohaterów filmu: pobierającego u niego lekcje tańca nastoletniego Alego oraz 25-letniego bratanka Ismaila, który był zawodowym bokserem. Wszyscy oni szukali swojego miejsca w nowej rzeczywistości. Polska była dla nich szansą na lepszy los, a jednocześnie obcym światem, który tylko z pozoru wydawał się przyjaznym miejscem do życia.

- Pewnego dnia Movlat został niespodziewanie aresztowany i oskarżony o udział w zorganizowanej grupie przestępczej. Z zaangażowanego społecznika, człowieka kultury, artysty, nagle w konfrontacji z polską rzeczywistością stał się osobą wykluczoną, wymagającą pomocy, jakiej sam jeszcze do niedawna udzielał swoim rodakom - mówi reżyser, który z realizowanym przez lata materiałem w 2018 roku zgłosił się na kurs DOK PRO w Szkole Wajdy. Po jego ukończeniu trafił do Studia Munka SFP, które zaangażowało się w produkcję tego niezwykłego dokumentu.

- W filmie Piotra od początku ujęła nas niesamowita historia, ale także jego umiejętność wniknięcia w hermetyczny świat bohaterów z Kaukazu. Movlat i jego bliscy żyją obok nas w Warszawie już tyle lat, a nie dostrzegamy ich, nie zauważymy ich problemów i zmagań – podkreśla Katarzyna Malinowska, producentka kreatywna filmu z ramienia Studia Munka. - Ważne jest dla nas to, że film opisuje nieznaną nam rzeczywistość, ale także przebogatą kulturę Inguszetii, nie sprowadzając bohaterów tylko do figur emigrantów.

Dzięki wsparciu Studia Munka udało się zbudować zespół kreatywny, który pomógł reżyserowi w ukończeniu filmu. Za montaż liczącego setki godzin materiału odpowiadała Kasia Boniecka – montażystka m.in. prezentowanego na Berlinale „Nie znikniemy” Alisy Kovalenko i „Bukoliki” Karola Pałki, której premiera odbyła się na Festiwalu Filmowym w Locarno. Warstwa dźwiękowa oraz muzyczna filmu to dzieło dwukrotnie nominowanego do Polskich Nagród Filmowych Orłów Marcina Lenarczyka – nagradzanego m.in. za dźwięk do „Córek dancingu” i „Silent Twins” Agnieszki Smoczyńskiej oraz odpowiedzialnego za dźwięk w filmie „Skąd dokąd” Maćka Hameli, filmu, który znalazł się na tegorocznej shortliście oscarowej.

Tak zrodził się, nakręcony w języku inguskim, pełnometrażowy dokument „Obczyzna” opowiadający o emigracji, życiu z daleka od ojczyzny, byciu na tzw. obczyźnie.

Światowa premiera „Obczyzny” będzie mieć miejsce na 64. Krakowskim Festiwalu Filmowym we wtorek 28 maja. Produkcja Studia Munka SFP rywalizuje o nagrody w Konkursie polskim. Koproducentem pełnometrażowego debiutu Piotra Wysockiego jest Canal+ Polska.  

Produkcję "Obczyzny" dofinansował Polski Instytut Sztuki Filmowej.

Pokazy „Obczyzny” w ramach 64. Krakowskiego Festiwalu Filmowego:
Wtorek 28.05 - KINO POD BARANAMI 16:00, premiera i Q&A
Czwartek, 30.05 - Kino ASP, 21:00
oraz na VOD 64. KFF od 31.05 do 16.06.