Wystawa poświęcona Romy Schneider
Ewa Balana | 2023-08-14Źródło: Filmosfera, foto Ewa Balana
Wystawa ku pamięci Romy Schneider, cesarzowej kina, jest projektem wspólnym miasta Cannes i Cinematheque Francaise i mieści się w Pałacu Festiwalowym (Palais des Festivals et des Congrès). Ekspozycja zbudowana jest zarówno chronologicznie, jak i tematycznie. Obejmuje 250 eksponatów (elementów): fotografie, dokumenty filmowe, plakaty, notatki osobiste, fragmenty tekstów wywiadów, kostiumy, oraz statuetki Cezarów, które zdobyła Romy Schneider.
Romy Schneider urodziła się 23 września 1938 r. w Wiedniu jako Rosemarie Magdalena Albach-Retty. Pochodziła z austriacko-niemieckiej rodziny aktorskiej. Jej matka - Magda Schneider od początku przygotowywała córkę do kariery aktorskiej. Gdy Romy miała kilka lat rodzice się rozwiedli, a nią opiekowała się babcia. Niedługo potem dziewczynka została wysłana do katolickiej szkoły Goldenstain w Salzburgu. Pierwsze kroki w filmie stawiała u boku matki w "Kiedy znów zakwitną białe bzy". W 1955 roku zagrała rolę Elżbiety Bawarskiej w filmie "Sissi" ( z czasem doczekał się dwóch sequeli). Młodziutka Romy jako cesarzowa Elżbieta podbiła serce szerokiej publiczności. Na pewien czas rola ta ją zaszufladkowała. Dopiero we Francji odkryty został jej talent jako genialnej aktorki dramatycznej. Z czasem pracowała także w USA. W ciągu prawie 30 lat kariery zagrała w 63 filmach. Pracowała z wielkimi reżyserami: Claude Sautet, Luchino Visconti, Andrzej Żuławski, Costa-Gavras, Bertrand Tavernier, Orson Welles, Otto Preminger i in. 29 maja 1982 r. Romy Schneider zmarła, a przyczyny jej śmierci nie zostały jednoznacznie ustalone. Być może był to zawał serca, ale wiele wskazuje na to, że przedawkowała środki nasenne, zmieszane z alkoholem. Była wielką gwiazdą kina, zdobywczynią dwóch Cezarów dla Najlepszej Aktorki (odpowiedniki amerykańskiego Oscara), ale jej życie osobiste pełne było dramatów.
Wystawa w Cannes pokazuje, jak kariera Romy Schneider zapisała sie w historii światowej kinematografii. Jest okazją do oddania głosu aktorce - można przeczytać setki jej wypowiedzi (listy, wywiady). Scenografia wystawy jest zasługą Pascala Rodrigueza. Ekspozycja zbudowana została chronologicznie i tematycznie i jest podzielona na cztery główne części.
Część 1. Młoda austriacka narzeczona. Rozpoczyna się od czasów dzieciństwa i ukazuje początki kariery - m.in. filmy "Sissi", "Ludwig". Wśród zdjęć i plakatów wyróżnia się ciekawy eksponat - peruka, ważąca około 5 kilogramów, którą Romy Schneider nosiła jako filmowa Sissi.
Na planie filmu "Christine" poznała Alaina Delona. Zostali parą. Aktor oświadczył się Romy, jednak po pięciu latach się rozstali. Była to wielka miłość, choć odwazemniona, jednak niespełniona, co zaważyło na dalszym życiu aktorki.
Część 2. Odkrycie aktorki (filmy takich reżyserów jak Visconti, Cavalier, Orson Welles, Clouzot, film pt. "Basen", reż. Jaques Deray). W tej części zwraca uwagę przede wszystkim fragment filmu "Basen", który można obejrzeć na zainstalowanym ekranie. "Zawdzięczam ten film Alainowi" - przyznała. Rzeczywiście, Alain Delon zażądał, by Romy z nim zagrała. Była już mężatką (ślub z Harrym Meyenem) i matką małego Davida. Film kręcono latem 1968 roku. Okazał sie dużym sukcesem. Na wystawie oprócz zdjęć z planu można podziwiać grę aktorską Romy i Alaina w zmysłowej, niemal erotycznej scenie.
Część 3. Wcielenie Francuzki ("Okruchy życia", "Max i ferajna", "Cezar i Rozalia", "Mado", "Taka zwykła historia"). Pięć filmów zrobiła z Claudem Sautetem. "Claude jest reżyserem, który zna mnie najlepiej" - twierdziła. Razem wynaleźli na wielkim ekranie ówczesną nowoczesną kobietę. Za rolę w "Takiej zwykłej historii" otrzymała w 1979 roku Cezara. Statuetkę mozna podziwiać na wystawie.
Cześć 4. W poszukiwaniu absolutu (Aktorka kameleon, suwerenna wolność, wolne ciało, wybór ról, ostatnie filmy). Romy Schneider była jedną z najbardziej fotografowanych kobiet swoich czasów. W tej części dominują zdjęcia, w tym subtelne akty. Są również kostiumy i druga statuetka Cezara. Aktorka otrzymała ją za "Najważniejsze to kochać" w reżyserii Andrzeja Żuławskiego.
Romy Schneider przez dużą część swego życia cierpiała na depresję. Miłością jej życia był Alain Delon, z którym jednak nie wzięła ślubu. Miała dwóch mężów. W 1979 r. Harry Meyen popełnił samobójstwo, a Romy obwiniała sie o jego śmierć. Prawdziwy cios spadł na nią w 1981 roku, kiedy zmarł jej syn David. Przechodząc przez ogrodzenie uszkodził sobie tętnicę udową. Po śmierci syna, choć miała jeszcze córkę z drugiego małżeństwa, trudno jej było żyć.
Była genialną aktorką. Każdy z jej kolejnych filmów potwierdzał rozwijający się talent. Dwa lata po przyjeździe do Paryża Romy grała role w pełni po francusku. Dubbingowała je po niemiecku i po angielsku. Była perfekcjonistką, angażowała się w wymagające role. Nigdy nie była z siebie zadowolona. Była niespokojnym duchem. Była aktorką, której aura wykracza poza ramy ekranu, kobietą piękną, nowoczesną, wolną i zmysłową. Wystawa w Cannes jest próbą przywrócenia jej do życia i oddania jej głosu. To fascynująca ekspozycja.