„Dewajtis” to jedna z najbardziej znanych powieści obyczajowych Marii Rodziewiczówny, napisana w 1889 r. Tytułowy Dewajtis to prastary dąb, który staje się dla bohaterów swoistym powiernikiem trosk i radości oraz majestatycznym symbolem międzypokoleniowej wspólnoty.

Scenariusz napisali Ariadna Lewańska, Monika Franczak i Paweł Jurek pod opieką artystyczną Ilony Łepkowskiej. Adaptacja powieści na scenariusz nie była łatwa, gdyż nie ma w niej wielu dialogów, ale jest wartka akcja i kilka planów czasowych. Scenarzyści posłużyli się stosunkowo krótkimi retrospekcjami, by ukazać widzom tło historyczne i skupili się na akcji, która dzieje się pod koniec XIX wieku. "Była to niesamowicie trudna praca i działo się to wszystko w szalonym tempie przy wielkim zaangażowaniu całej ekipy. Myślę, że akurat moi scenarzyści mieli spokojniejszą pracę, bo pracowaliśmy bez takiej presji czasu. Myślę, że jest to bardzo piękna historia, że nie zepsuliśmy jej, przenosząc ją na ekran" - tak o pracy nad serialem mówiła Ilona Łepkowska podczas premiery.

W tej historii splatają się losy zaściankowo-dworskiej społeczności, której życie odmieniło powstanie styczniowe. Jednym z głównych bohaterów jest Marek Czertwan, na którego umierający ojciec nakłada obowiązek opieki (i pracy) nad majątkiem ziemskim Poświcie, pozostawionym przez zaginionego przyjaciela ojca, powstańca Kazimierza Orwida.

W serialu zobaczymy doborową obsadę aktorską. Mirosław Baka, Małgorzata Pieczyńska, Maria Pakulnis, Tomasz Sapryk, Grażyna Barszczewska, Marek Bukowski to znani i doświadczeni aktorzy, którym partnerują młodzi Michalina Olszańska, Karol Dziuba, Jan Hrynkiewicz, Anna Bielawska, Ada Szczepaniak i inni.

Atutem serialu są zachwycające plenery. W czasy XIX-wiecznej Żmudzi przeniesiemy się dzięki zdjęciom zrealizowanym na terenie Suwalskiego Parku Krajobrazowego, Muzeum Wsi Radomskiej, Skansenu Kurpiowskiego w Nowogrodzie, Pałacu Glinków w Szczawinie oraz Parku Etnograficznego w Tokarni.

W scenografii i kostiumach zadbano o najdrobniejsze szczegóły, dzieki czemu poczujemy ducha dość odległej przeszłości.