Wrzesień – miesiąc narodzin NSZZ „Solidarność”
Ewa Balana | 2024-09-12Źródło: Informacja prasowa
Lata 80. ubiegłego wieku to okres niezwykłych wydarzeń, które ukształtowały współczesną historię Polski. 17 września w Gdańsku odbyło się spotkanie związkowych komitetów założycielskich z całego kraju, co przypieczętowało i usankcjonowało wspólny sprzeciw Polaków wobec władz komunistycznych. Jako nazwę nowopowstałego ogólnopolskiego związku zawodowego wybrano tytuł biuletynu strajkowego z Gdańska – „Solidarność”. Arte.tv, bezpłatna platforma streamingowa, przygotowała cykl filmów
dokumentalnych prezentujących historię Gdańska, NSZZ „Solidarności” oraz
Lecha Wałęsy, człowieka, który poprowadził Polaków ku demokracji.
Solidarność - słowo to oddawało upragniony charakter związku – oznaczający zjednoczenie całej klasy robotniczej. Wspólny cel miał być ważniejszy niż partykularne interesy poszczególnych grup zawodowych. Na czele NSZZ „Solidarność” stanął Lech Wałęsa, przywódca gdańskiego MKS, który obchodzi w tym roku swojej 81. urodziny 29 września. Polityk ten do dziś budzi tyle sympatii, co kontrowersji: przez jednych postrzegany jest jako charyzmatyczny lider ludowy zasłużenie nagrodzony Pokojową Nagrodą Nobla, podczas gdy inni widzą w nim agenta Bolka, zdrajcę polskiej racji stanu. Jak jest naprawdę? Czy nadal godnie reprezentuje idee, które powstały za czasów „Solidarności”?
Upadek muru berlińskiego rozpoczął się w Polsce
Po kilkudziesięciu latach rządów komunistycznych w Polsce, utworzenie pierwszego niezależnego związku zawodowego stanowi punkt zwrotny w historii Polski i Europy. W dokumencie "Solidarność: upadek muru berlińskiego rozpoczął się w Polsce" (www.arte.tv/pl/videos/086126-000-A/solidarnosc/) o tym niezwykle ważnym fragmencie polskiej historii opowiadają zarówno członkowie „Solidarności”, jak i politycy należący do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Całość łączy narracja reżyserki Anny Szczepańskiej.
W latach 70. Polska tkwiła pod sowiecką dominacją już od ponad 30 lat. Polacy, pragnąc wolności i demokracji, zaczynają się buntować i odrzucać jarzmo komunizmu. Władza państwowa nie może pozwolić sobie na bunt – komuniści zaczynają brutalnie tłumić opozycję. Jednak ci nie dają za wygraną nawet w obliczu przemocy i represji. Ożywiona i napełniona nadzieją po wizycie polskiego papieża Jana Pawła II opozycja wzywa do pierwszego strajku latem 1980 roku. To właśnie wtedy, 17 września, oficjalnie powstaje pierwszy Niezależny Samorządowy Związek Zawodowy „Solidarność”.
Początkowo walcząca tylko o prawa pracownicze klasy robotniczej „Solidarność” została zmotywowana przez kościół katolicki i część polskiej inteligencji do podjęcia kroków na większą skalę. Szybko stała się poważnym przeciwnikiem ówczesnej władzy. W obawie przed utratą kontroli, komuniści zaczęli monitorować opozycję na każdym kroku. Jednak „Solidarność” nie poddaje się – zaczyna szukać pomocy wśród twórców filmów dokumentalnych i międzynarodowych dziennikarzy, żeby ci utrwalili i nieśli prawdę dalej. Nic nie mogło powstrzymać już demokratycznych przemian, nawet wprowadzenie stanu wojennego w 1981 r.
Gdańsk – miasto wolności
Lech Wałęsa niesiony na rękach jako obrońca praw i inicjator emancypacji robotników. Ta ikoniczna scena z historii najnowszej jest nierozerwalnie połączona z pewnym miastem – Gdańskiem. W 1980 r. w stoczni gdańskiej stoczniowcy powołali do życia pierwszy niezależny związek zawodowy w komunistycznej Polsce – NSZZ „Solidarność”. Tak rozpoczęła się długoletnia walka, której zwieńczeniem jest symboliczny upadek Muru Berlińskiego 1989 r. i co za tym idzie – koniec komunizmu w Polsce.
To, że o wolność walczono właśnie w Gdańsku, to nie przypadek. Mieszkańcy tego miasta przez wieki odpierali wszelkie próby dominacji, pragnąc zachować autonomię portu. Jaki jest Gdańsk? Dlaczego to tam powstała „Solidarność”? Historię tego miasta możemy poznać dzieki dokumentowi Arte.tv "Gdańsk, miasto wolności" (www.arte.tv/pl/videos/119154-002-A/zaproszenie-do-podrozy/).
Wywiad Lechem Wałęsą
Jako czołowa postać „Solidarności”, Lech Wałęsa zainicjował w 1980 r. przemiany polityczne w Polsce. Ruch ten uchodzi za pierwszy na drodze, która finalnie doprowadziła do upadku komunizmu. Za swój ogromny wkład w odzyskanie wolności przez Polskę, Lech Wałęsa otrzymał w 1983 r. Pokojową Nagrodę Nobla. Znany z żywiołowych wystąpień oraz oryginalnych powiedzonek i ripost, na przestrzeni lat wytworzył swój charakterystyczny wizerunek m.in. poprzez noszenie koszulki KonsTYtucJA. – Dopóki w Polsce jest łamane prawo, będę ją nosić. Mają mnie w tym pochować – deklarował wielokrotnie były Prezydent Rzeczpospolitej polskiej. Co zatem sądzi o kryzysie demokracji? I jakie zagrożenie jego zdaniem płynie ze strony Rosji? Legenda “Solidarności” Lech Wałęsa rozmawia w wywiadzie "Lech Wałęsa" (www.arte.tv/pl/videos/110190-005-A/lech-walesa/) z Yves’em Kugelmannem o obecnym stanie Europy.
Upadek muru berlińskiego rozpoczął się w Polsce
Po kilkudziesięciu latach rządów komunistycznych w Polsce, utworzenie pierwszego niezależnego związku zawodowego stanowi punkt zwrotny w historii Polski i Europy. W dokumencie "Solidarność: upadek muru berlińskiego rozpoczął się w Polsce" (www.arte.tv/pl/videos/086126-000-A/solidarnosc/) o tym niezwykle ważnym fragmencie polskiej historii opowiadają zarówno członkowie „Solidarności”, jak i politycy należący do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Całość łączy narracja reżyserki Anny Szczepańskiej.
W latach 70. Polska tkwiła pod sowiecką dominacją już od ponad 30 lat. Polacy, pragnąc wolności i demokracji, zaczynają się buntować i odrzucać jarzmo komunizmu. Władza państwowa nie może pozwolić sobie na bunt – komuniści zaczynają brutalnie tłumić opozycję. Jednak ci nie dają za wygraną nawet w obliczu przemocy i represji. Ożywiona i napełniona nadzieją po wizycie polskiego papieża Jana Pawła II opozycja wzywa do pierwszego strajku latem 1980 roku. To właśnie wtedy, 17 września, oficjalnie powstaje pierwszy Niezależny Samorządowy Związek Zawodowy „Solidarność”.
Początkowo walcząca tylko o prawa pracownicze klasy robotniczej „Solidarność” została zmotywowana przez kościół katolicki i część polskiej inteligencji do podjęcia kroków na większą skalę. Szybko stała się poważnym przeciwnikiem ówczesnej władzy. W obawie przed utratą kontroli, komuniści zaczęli monitorować opozycję na każdym kroku. Jednak „Solidarność” nie poddaje się – zaczyna szukać pomocy wśród twórców filmów dokumentalnych i międzynarodowych dziennikarzy, żeby ci utrwalili i nieśli prawdę dalej. Nic nie mogło powstrzymać już demokratycznych przemian, nawet wprowadzenie stanu wojennego w 1981 r.
Gdańsk – miasto wolności
Lech Wałęsa niesiony na rękach jako obrońca praw i inicjator emancypacji robotników. Ta ikoniczna scena z historii najnowszej jest nierozerwalnie połączona z pewnym miastem – Gdańskiem. W 1980 r. w stoczni gdańskiej stoczniowcy powołali do życia pierwszy niezależny związek zawodowy w komunistycznej Polsce – NSZZ „Solidarność”. Tak rozpoczęła się długoletnia walka, której zwieńczeniem jest symboliczny upadek Muru Berlińskiego 1989 r. i co za tym idzie – koniec komunizmu w Polsce.
To, że o wolność walczono właśnie w Gdańsku, to nie przypadek. Mieszkańcy tego miasta przez wieki odpierali wszelkie próby dominacji, pragnąc zachować autonomię portu. Jaki jest Gdańsk? Dlaczego to tam powstała „Solidarność”? Historię tego miasta możemy poznać dzieki dokumentowi Arte.tv "Gdańsk, miasto wolności" (www.arte.tv/pl/videos/119154-002-A/zaproszenie-do-podrozy/).
Wywiad Lechem Wałęsą
Jako czołowa postać „Solidarności”, Lech Wałęsa zainicjował w 1980 r. przemiany polityczne w Polsce. Ruch ten uchodzi za pierwszy na drodze, która finalnie doprowadziła do upadku komunizmu. Za swój ogromny wkład w odzyskanie wolności przez Polskę, Lech Wałęsa otrzymał w 1983 r. Pokojową Nagrodę Nobla. Znany z żywiołowych wystąpień oraz oryginalnych powiedzonek i ripost, na przestrzeni lat wytworzył swój charakterystyczny wizerunek m.in. poprzez noszenie koszulki KonsTYtucJA. – Dopóki w Polsce jest łamane prawo, będę ją nosić. Mają mnie w tym pochować – deklarował wielokrotnie były Prezydent Rzeczpospolitej polskiej. Co zatem sądzi o kryzysie demokracji? I jakie zagrożenie jego zdaniem płynie ze strony Rosji? Legenda “Solidarności” Lech Wałęsa rozmawia w wywiadzie "Lech Wałęsa" (www.arte.tv/pl/videos/110190-005-A/lech-walesa/) z Yves’em Kugelmannem o obecnym stanie Europy.
