Filmowy pamiętnik Niemiec XX wieku – Konrad Wolf
Ewa Balana | wczorajŹródło: Informacja prasowa
Historia miłosna zniszczona przez faszyzm, dramat pary rozdzielonej murem berlińskim oraz portret niezależnej piosenkarki z NRD. Najnowsza odsłona cyklu ArteKino Classics prezentuje trzy filmy Konrada Wolfa – reżysera, który swoją twórczością stworzył jedno z najważniejszych świadectw złożonej historii Niemiec XX wieku. Filmografia tego wybitnego twórcy, który w 2025 roku skończyłby 100 lat, stanowi wyjątkowe archiwum ilustrujące dramatyczne przemiany społeczne i polityczne kontynentu. Zrekonstruowane cyfrowo dzieła jednego z czołowych przedstawicieli kina NRD można oglądać bezpłatnie z polskimi napisami na platformie Arte.tv.
Konrad Wolf należy do grona najwybitniejszych postaci europejskiej kinematografii XX wieku. Jego biografia stanowi odbicie dramatycznych losów całego pokolenia - urodzony w 1925 roku w Hechingen, z powodu nazistowskich prześladowań jako dziecko musiał wraz z rodziną opuścić Niemcy. Ojciec, Friedrich Wolf, był nie tylko lekarzem i dramaturgiem, ale również pierwszym ambasadorem Niemiec Wschodnich w powojennej Polsce, co nadaje twórczości jego syna szczególny wymiar w kontekście polsko-niemieckich relacji. Sam Konrad, po ucieczce do Moskwy i służbie w Armii Czerwonej, brał udział w wyzwoleniu Warszawy w 1945 roku. Te doświadczenia ukształtowały jego wrażliwość artystyczną i stały się fundamentem filmów, które dziś uznawane są za kluczowe dla zrozumienia powojennej Europy.
Konrad Wolf należy do grona najwybitniejszych postaci europejskiej kinematografii XX wieku. Jego biografia stanowi odbicie dramatycznych losów całego pokolenia - urodzony w 1925 roku w Hechingen, z powodu nazistowskich prześladowań jako dziecko musiał wraz z rodziną opuścić Niemcy. Ojciec, Friedrich Wolf, był nie tylko lekarzem i dramaturgiem, ale również pierwszym ambasadorem Niemiec Wschodnich w powojennej Polsce, co nadaje twórczości jego syna szczególny wymiar w kontekście polsko-niemieckich relacji. Sam Konrad, po ucieczce do Moskwy i służbie w Armii Czerwonej, brał udział w wyzwoleniu Warszawy w 1945 roku. Te doświadczenia ukształtowały jego wrażliwość artystyczną i stały się fundamentem filmów, które dziś uznawane są za kluczowe dla zrozumienia powojennej Europy.
Prezentowane w cyklu dzieła powstały w latach 1959-1980 i dokumentują nie tylko ewolucję stylistyczną reżysera, ale również przemiany społeczne zachodzące w podzielonych Niemczech. Wolf tworzył dla wytwórni DEFA filmy, które przekraczały propagandowe schematy, koncentrując się na uniwersalnych dylematach tożsamości, miłości i przynależności. Jego kino łączy osobiste doświadczenia z historią kontynentu, tworząc narracje o ludziach zagubionych między systemami politycznymi i ideologiami.
„Gwiazdy”
„Gwiazdy” to pełnometrażowy debiut Wolfa, który przyniósł mu międzynarodowe uznanie - Nagrodę Jury w Cannes w 1959 roku. W bułgarskim obozie przejściowym, gdzie internowani są greccy Żydzi, niemiecki podoficer Walter zakochuje się w żydowskiej nauczycielce Ruth. Ich uczucie niszczy faszyzm, nienawiść i dyskryminacja. Film oparty na biografii bułgarskiego scenarzysty Angela Wagensteina należy do pierwszych dzieł kinematografii ukazujących rolę Niemiec w Zagładzie. Wolf z niezwykłą dojrzałością artystyczną portretuje destrukcyjną siłę totalitaryzmu, który burzy najbardziej intymne więzi międzyludzkie.
„Podzielone niebo”
Film z 1964 roku stanowi adaptację powieści Christy Wolf opowiadającej historię pary - Manfreda i Rity - tuż przed budową muru berlińskiego. Gdy Manfred wyjeżdża na Zachód, Rita jedzie za nim, ale ostatecznie decyduje się na powrót do miejsca, które uważa za ojczyznę. Obraz przeprowadza subtelną analizę procesu, w którym bezpowrotnie pogłębia się przepaść między Wschodem a Zachodem. Wolf unika politycznej propagandy, koncentrując się na emocjonalnych kosztach podziału, dotykającego milionów rodzin i par.
„Solo Sunny”
Ostatni film cyklu to portret Sunny, wokalistki zespołu występującego na prowincji NRD, która po wyrzuceniu ze zdominowanej przez mężczyzn kapeli wyrusza na poszukiwanie niezależności. Renate Krössner otrzymała za tę rolę nagrodę dla najlepszej aktorki na Berlinale w 1980 roku. Film zgłębia marzenia i frustracje całego pokolenia kobiet w komunistycznej Europie Wschodniej, pokazując drogę do emancypacji poprzez sztukę i determinację.
„Gwiazdy”
„Gwiazdy” to pełnometrażowy debiut Wolfa, który przyniósł mu międzynarodowe uznanie - Nagrodę Jury w Cannes w 1959 roku. W bułgarskim obozie przejściowym, gdzie internowani są greccy Żydzi, niemiecki podoficer Walter zakochuje się w żydowskiej nauczycielce Ruth. Ich uczucie niszczy faszyzm, nienawiść i dyskryminacja. Film oparty na biografii bułgarskiego scenarzysty Angela Wagensteina należy do pierwszych dzieł kinematografii ukazujących rolę Niemiec w Zagładzie. Wolf z niezwykłą dojrzałością artystyczną portretuje destrukcyjną siłę totalitaryzmu, który burzy najbardziej intymne więzi międzyludzkie.
„Podzielone niebo”
Film z 1964 roku stanowi adaptację powieści Christy Wolf opowiadającej historię pary - Manfreda i Rity - tuż przed budową muru berlińskiego. Gdy Manfred wyjeżdża na Zachód, Rita jedzie za nim, ale ostatecznie decyduje się na powrót do miejsca, które uważa za ojczyznę. Obraz przeprowadza subtelną analizę procesu, w którym bezpowrotnie pogłębia się przepaść między Wschodem a Zachodem. Wolf unika politycznej propagandy, koncentrując się na emocjonalnych kosztach podziału, dotykającego milionów rodzin i par.
„Solo Sunny”
Ostatni film cyklu to portret Sunny, wokalistki zespołu występującego na prowincji NRD, która po wyrzuceniu ze zdominowanej przez mężczyzn kapeli wyrusza na poszukiwanie niezależności. Renate Krössner otrzymała za tę rolę nagrodę dla najlepszej aktorki na Berlinale w 1980 roku. Film zgłębia marzenia i frustracje całego pokolenia kobiet w komunistycznej Europie Wschodniej, pokazując drogę do emancypacji poprzez sztukę i determinację.
Wszystkie prezentowane dzieła zostały poddane cyfrowej renowacji, dzięki czemu można je oglądać w znakomitej jakości. Twórczość Konrada Wolfa stanowi nie tylko dokument epoki, ale również świadectwo artystycznej odwagi w czasach, gdy kino musiało balansować między prawdą a politycznymi ograniczeniami. Jego filmy pozostają dziś aktualne jako uniwersalne opowieści o poszukiwaniu miejsca w świecie i walce o zachowanie człowieczeństwa w obliczu historycznych kataklizmów.
