Przy tak dużej liczbie filmów i seriali, wybór odpowiedniej ścieżki do poznania Marvel Cinematic Universe jest kluczowy dla zrozumienia całej historii. To właśnie dzięki wzajemnym powiązaniom, drobnym nawiązaniom i postaciom przechodzącym między produkcjami uniwersum stało się tak wciągającym doświadczeniem. Właściwa dla studia Marvel kolejność oglądania pozwala w pełni docenić ten zamysł i uniknąć fabularnych nieścisłości. 

Istnieją dwie główne i sprawdzone metody, które pozwalają śledzić to rozbudowane uniwersum. Każda z nich oferuje nieco inne doświadczenie i ma swoje zalety. Wybór sprowadza się do osobistych preferencji - czy wolimy poznawać historię tak, jak została ona pierwotnie zaprezentowana publiczności, czy też chcemy zanurzyć się w niej zgodnie z wewnętrzną chronologią wydarzeń. Zrozumienie obu podejść to pierwszy krok, aby świadomie oglądać filmy Marvela i czerpać z tej przygody pełną satysfakcję.

Oglądanie w kolejności chronologicznej oznacza śledzenie wydarzeń zgodnie z ich następstwem w czasie wewnątrz uniwersum Marvela. To podejście porządkuje całą sagę w jedną, spójną linię czasową, od początków aż po najnowsze wydarzenia. Ta konkretna kolejność oglądania filmów jest często polecana nowym widzom, ponieważ pozwala im zrozumieć tło historyczne i ewolucję świata bez skakania po osi czasu. W ten sposób można najpełniej docenić rozwój postaci takich jak np. Kapitan Ameryka - śledząc jego losy od czasów II Wojny Światowej aż do współczesności. Taki seans pozwala krok po kroku obserwować, jak kształtowało się całe filmowe uniwersum Marvela i jakie wydarzenia doprowadziły do powstania drużyny Avengers. Poniższa lista przedstawia kluczowe filmy i seriale w kolejności, w jakiej powinno się je oglądać, aby zachować ciągłość historyczną. 

Jak oglądać filmy Marvela?

• Fantastyczna Czwórka (akcja w latach 60., jednak na innej wersji ziemi)

• Kapitan Ameryka: Pierwsze starcie (akcja - lata 1942-1945)

• Kapitan Marvel (akcja - 1995)

• Iron Man (akcja - 2010)

• Iron Man 2 (akcja - 2011)

• Incredible Hulk (akcja - 2011)

• Thor (akcja - 2011)

• Avengers (akcja - 2012)

• Thor: Mroczny świat (akcja - 2013)

• Iron Man 3 (akcja - 2013)

• Kapitan Ameryka: Zimowy Żołnierz (akcja - 2014)

• Strażnicy Galaktyki 1 i 2 (akcja - 2014)

• Avengers: Czas Ultrona (akcja - 2015)

• Ant-Man (akcja - 2015)

• Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów (akcja - 2016)

• Czarna Wdowa (akcja - 2016, bezpośrednio po "Wojnie bohaterów")

• Spider-Man: Homecoming (akcja - 2016)

• Czarna Pantera (akcja - 2016)

• Doktor Strange (akcja - 2016-2017)

• Thor: Ragnarok (akcja - 2017)

• Ant-Man i Osa (akcja - 2018)

• Avengers: Wojna bez granic (akcja - 2018)

• Avengers: Koniec gry (akcja - 2018-2023)

• WandaVision, Loki, Falcon i Zimowy Żołnierz (seriale, akcja - po "Koniec gry")

• Shang-Chi i legenda dziesięciu pierścieni (akcja - 2024)

• Spider-Man: Bez drogi do domu (akcja - 2024)

• Doktor Strange w multiwersum obłędu (akcja - 2025)

• Moon Knight (serial, akcja - 2025)

• Thor: Miłość i grom (akcja - 2025)

• Kapitan Ameryka: Nowy wspaniały świat (akcja - 2026-2027)

• Thunderbolts* (akcja - 2027)

Druga metoda to oglądanie zgodnie z kolejnością, w jakiej filmy Marvela i seriale fabularne trafiały do kin i na platformy streamingowe. To sposób, w jaki fani na całym świecie oryginalnie doświadczali kinowego Uniwersum Marvela. Główną zaletą tego podejścia jest odkrywanie fabuły tak, jak zaplanowali to twórcy z Marvel Studios. Sceny po napisach, które stały się znakiem rozpoznawczym MCU, często zapowiadały kolejne filmy i budowały napięcie w sposób zamierzony przez producentów. Oglądając w tej kolejności, widz doświadcza zwrotów akcji i niespodzianek w dokładnie tym samym momencie, co pierwotna publiczność. Dzięki temu zachowana zostaje oryginalna dynamika narracji, a pewne tajemnice (np. dotyczące przeszłości postaci) są odkrywane stopniowo. To także jedyny sposób, by w pełni docenić ewolucję stylu filmowego i efektów specjalnych na przestrzeni lat. Dla wielu fanów jest to jedyna słuszna kolejność filmów Marvela, ponieważ pozwala przeżyć tę przygodę dokładnie tak, jak została ona zaprojektowana i zaprezentowana światu po raz pierwszy.

Całe Marvel Cinematic Universe jest starannie podzielone na Fazy, które łączą się w większe, tematyczne całości nazywane Sagami. Taka struktura pozwala twórcom budować napięcie i prowadzić wielowątkową narrację przez lata. Każda Saga ma swój motyw przewodni i głównego przeciwnika. Fazy działają jak kolejne rozdziały, które krok po kroku prowadzą do wielkiego finału:

To pierwszy wielki rozdział MCU (Fazy 1-3), który opowiadał o pojawieniu się superbohaterów, ich zjednoczeniu w drużynę Avengers i ostatecznej konfrontacji z Thanosem.

• Faza 1 - Formowanie Avengers - W tej części położono fundamenty pod całe uniwersum. Poznaliśmy w niej kluczowych bohaterów i ich historie w filmach takich jak "Iron Man", "Kapitan Ameryka: Pierwsze starcie" oraz "Thor". Kulminacją był film "Avengers", w którym postacie te po raz pierwszy połączyły siły, by obronić Ziemię.

• Faza 2 - Konsekwencje i ekspansja - Ta Faza skupiała się na rozwijaniu postaci i pokazywaniu skutków ich działań. Produkcje te pokazały dwa kierunki rozwoju sagi - “Kapitan Ameryka: Zimowy Żołnierz” pogrążył ziemski świat w niepewności, a “Strażnicy Galaktyki” po raz pierwszy rozszerzyli skalę opowieści na całą galaktykę. Finałem był "Avengers: Czas Ultrona", który pokazał rosnące napięcia wewnątrz drużyny.

• Faza 3 - Rozłam i ostateczna konfrontacja - Najdłuższa i najbardziej dramatyczna Faza, która rozpoczęła się od wewnętrznego konfliktu w filmie "Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów". Wprowadziła do uniwersum nowe postacie, takie jak "Spider-Man" i "Doktor Strange". Wszystkie wątki z ponad dziesięciu lat doprowadziły do spektakularnego, dwuczęściowego finału - "Avengers: Wojna bez granic" i "Avengers: Koniec gry".

Drugi i wciąż trwający rozdział MCU (Fazy 4-6), który koncentruje się na koncepcji światów równoległych (multiwersum), ich zderzeniu i zagrożeniach z nich płynących. Integralną częścią opowieści stały się seriale Marvela na platformie Disney+.

• Faza 4 - Dziedzictwo i nowe początki - Ta Faza miała za zadanie pokazać świat po wydarzeniach z "Końca gry" i zmierzyć się z dziedzictwem poległych bohaterów. Był to czas eksperymentów, który otworzył drzwi do multiwersum w serialu Marvela - "Loki" oraz filmach "Spider-Man: Bez drogi do domu" i "Doktor Strange w multiwersum obłędu". Wprowadzono też wielu nowych bohaterów, m.in. w serialu "Moon Knight".

• Faza 5 - Dynastia Kanga - Obecna Faza koncentruje się na budowaniu postaci nowego głównego przeciwnika sagi - Kanga Zdobywcy. Filmy takie jak "Ant-Man i Osa: Kwantomania" bezpośrednio rozwijają ten wątek, podczas gdy inne produkcje, np. "Strażnicy Galaktyki vol. 3", zamykają historie znanych postaci.

• Faza 6 - Tajne Wojny - Zapowiedziana jako kulminacja całej sagi, ma doprowadzić do ostatecznego starcia o losy całego multiwersum. Kluczowymi wydarzeniami tej Fazy mają być filmy "Fantastyczna Czwórka" oraz dwa wielkie finały: "Avengers: Doomsday" i "Avengers: Secret Wars", które zapowiadane są jako wydarzenia na niespotykaną dotąd skalę.