Sierpień 80. Jak żyje nam się teraz?
Ewa Balana | wczorajŹródło: Informacja prasowa
Sierpień 1980 r. to jeden z momentów w historii Polski, które na zawsze zmieniły dzieje naszego kraju. Ogólnopolski strajk robotniczy zakończył się zawarciem czterech porozumień sierpniowych. To też czas narodzin legendarnego związku zawodowego – NSZZ Solidarność. Na rocznicę tych wydarzeń Arte.tv, bezpłatna platforma streamingowa, przygotowała cykl filmów dokumentalnych prezentujących historię Gdańska i opowiadających o jednym z czołowych liderów tamtych wydarzeń, Lechu Wałęsie, który we wrześniu będzie obchodził swoje 81. urodziny. Były prezydent Polski do dziś budzi tyle sympatii, co kontrowersji. Przez jednych postrzegany jest jako charyzmatyczny lider ludu zasłużenie nagrodzony Pokojową Nagrodą Nobla, podczas gdy inni widzą w nim agenta Bolka, zdrajcę polskiej racji stanu. A jak żyje się Polakom dzisiaj? Ile pozostało nam z tamtej wolności i czy dawne idee nie zostały zniszczone przez pogłębiające się podziały?
Gdańsk – Miasto Wolności
Lech Wałęsa niesiony na rękach jako obrońca praw i inicjator emancypacji robotników. Ta ikoniczna scena z historii najnowszej jest nierozerwalnie połączona z pewnym miastem – Gdańskiem. W 1980 r. w stoczni gdańskiej stoczniowcy powołali do życia pierwszy niezależny związek zawodowy w komunistycznej Polsce – NSZZ Solidarność. Tak rozpoczęła się długoletnia walka, której zwieńczeniem jest symboliczny upadek Muru Berlińskiego 1989 r. i co za tym idzie – koniec komunizmu w Polsce.
To, że o wolność walczono właśnie w Gdańsku, to nie przypadek. Mieszkańcy tego miasta przez wieki odpierali wszelkie próby dominacji, pragnąc zachować autonomię portu. Jaki jest Gdańsk? Dlaczego to tam powstała „Solidarność”? Historię tego miasta możemy poznać za sprawą dokumentu "Gdańsk, miasto wolności": www.arte.tv/pl/videos/119154-002-A/zaproszenie-do-podrozy/
Wywiad z Lechem Wałęsą
Jako czołowa postać „Solidarności”, Lech Wałęsa zainicjował w 1980 r. przemiany polityczne w Polsce. Ruch ten uchodzi za pierwszy na drodze, która finalnie doprowadziła do upadku komunizmu. Za swój ogromny wkład w odzyskanie wolności przez Polskę, Lech Wałęsa otrzymał w 1983 r. Pokojową Nagrodę Nobla. Znany z żywiołowych wystąpień oraz oryginalnych powiedzonek i ripost, na przestrzeni lat wytworzył swój charakterystyczny wizerunek m.in. poprzez noszenie koszulki KonsTYtucJA. – Dopóki w Polsce jest łamane prawo, będę to nosić. Mają mnie w tym pochować – deklarował wielokrotnie były Prezydent Rzeczpospolitej polskiej. Co zatem sądzi o kryzysie demokracji? I jakie zagrożenie jego zdaniem płynie ze strony Rosji? Legenda “Solidarności” Lech Wałęsa rozmawia w wywiadzie z Yvesem Kugelmannem o obecnym stanie Europy: www.arte.tv/pl/videos/110190-005-A/lech-walesa/.
Polska po wyborach
W grudniu 2023 roku rząd PiS został zastąpiony przez szeroką koalicję partii politycznych pod przewodnictwem Donalda Tuska. To powód do radości dla wielu ruchów pro-choice, które głośno protestowały przeciwko zakazowi aborcji, dla społeczności LGBTQ+ czy dziennikarzy niezgadzających się ze zmianami, jakie w ostatnich latach zaszły w mediach publicznych. Czy nadchodzi nowa jakość, czy tylko krótkotrwała odwilż? W dokumencie "Polska po wyborach": www.arte.tv/pl/videos/117216-002-A/tracks-east/ Patrycja Rozwora, warszawska autorka i artystka, rozmawia o Polsce i życiu w niej m.in. z Siksą, polskim zespołem muzycznym, który jest laureatem Paszportu Polityki 2020 w kategorii Muzyka Popularna za „muzyczne działania, które prowokowały, drażniły, ale wyprzedziły swój czas”, Moniką Sawką, prezenterką i dziennikarką związaną z Telewizją Polską czy Danielem Rycharskim – artystą wizualnym, który w swojej sztuce opowiada o swoich problemach jako osoby wierzącej, będącej jednocześnie częścią środowiska LGBTQ+.
Punkt zwrotny w polityce
Polsko-niemiecka piosenkarka i aktorka Alli Neumann udała się do Warszawy tuż po zaprzysiężeniu Donalda Tuska. Pragnęła porozmawiać z przedstawicielami miejskiej sceny artystycznej, aby sprawdzić, co myślą i czują na temat obecnej sytuacji politycznej w Polsce. Alli sama protestowała na niemieckich ulicach przeciwko zakazowi aborcji i strefom wolnym od LGBTQ+. Co myślą inni aktywiści i artyści? Jakie są ich nadzieje i jakie wyzwania stoją przed nowym rządem? Prowadząca rozmawiała między innymi z tancerką burleski Betty Q, która jest także feministyczną, queerową i żydowską aktywistką. To właśnie ona wprowadziła burleskę do Polski. O swoich przeżyciach w Polsce jako artystki, ale i o tym, jak poprzedni rząd wprowadził utrudnienia w finansowaniu kultury i sztuki opowiada Betty Q w dokumencie "Polska: punkt zwrotny": www.arte.tv/pl/videos/115321-012-A/tracks/.
