1. „Czarny Piotruś" (1963), reż. Miloš Forman
Pierwszy film długometrażowy Miloša Formana. Już wcześniej dużym echem odbiła się premiera jego średniometrażowego filmu „Konkurs”. „Czarny Piotruś” był też jednym z pierwszych filmów czechosłowackiej Nowej Fali. Głównym bohaterem „Czarnego Piotrusia” jest młodzieniec, który wkracza w etap dorosłości. Niestety jest on zagubiony w otaczającym go świecie,  a rozmowy z rodzicami czy przyjaciółmi nic nie tłumaczą, gdyż są niesamowicie płytkie i bezsensowne. W pracy, jako ochroniarz, również nie potrafi się wykazać. Jest zbyt nieśmiały i przestraszony, żeby złapać złodzieja na gorącym uczynku. Najbardziej znany przedstawiciel czeskiej szkoły filmowej, już od początku mocno naznaczył swój styl. Forman rezygnuje z zwartej linearnej historii, na rzecz epizodów,  w których stara się jak najbardziej realnie odwzorować czechosłowacką rzeczywistość lat 60. XX wieku. Widać też powracający temat w filmach Formana, czyli konflikt jednostki z systemem/społeczeństwem. Dzięki pracy z aktorskimi naturszczykami, absurdalnym poczuciem humoru i mocno wrażliwym na ówczesne realia okiem reżysera debiut Formana jest nadzwyczaj udany. Sylwia Nowak-Gorgoń

2. Pali się, moja panno” (1967), reż. Miloš Forman
„Pali się, moja panno” to jeden z pierwszych filmów Miloša Formana i jednocześnie jego ostatni czeski obraz. Choć na pierwszy rzut oka „Pali się, moja panno” wydaje się posiadać wiele elementów komediowych, tak naprawdę ogólny wydźwięk filmu jest dość smutny. Forman, czerpiąc z obserwacji codziennego życia, ukazuje biedę i problemy wiejskiej społeczności. „Pali się, moja panno” to historia jednego wieczoru – balu strażackiego, w trakcie którego odbywa się loteria fantowa i wybory Królowej Piękności. Nic jednak nie idzie zgodnie z planem. Niebanalna fabuła to niewątpliwy atut filmu Miloša Formana. Uwagę warto zwrócić również na obsadę, która, co charakterystyczne dla filmów czeskiej nowej fali, składa się wyłącznie z naturszczyków. Katarzyna Piechuta

3. „Lot nad kukułczym gniazdem” (1975), reż. Miloš Forman
Ten genialny film, najsłynniejszy chyba w reżyserskim dorobku Miloša Formana, to już klasyka kina, której wstyd nie znać. W tym przypadku trudno w zasadzie przyczepić się do czegokolwiek – film stanowi dzieło wprost idealne, w którym wszystkie elementy składają się na spójną całość. Warto więc może skupić się na tym, co najbardziej przyciąga uwagę, a jest to niewątpliwie sama historia (zaczerpnięta z powieści Kena Kesey’a o takim samym tytule), a także wyśmienite aktorstwo, zwłaszcza w wykonaniu odtwórcy głównej roli – Jacka Nicholsona, oraz czarnego charakteru – Louise Fletcher. Obraz Miloša Formana cieszy się niesłabnącą popularnością już prawie od 40 lat między innymi dlatego, że jest to historia uniwersalna i symboliczna, której wydźwięk można dopasować do wielu różnych kontekstów. W czasie, gdy film powstawał, odczytywano „Lot nad kukułczym gniazdem” przede wszystkim jako alegorię walki z systemem totalitarnym (reżyser filmu, zanim wyjechał do Stanów Zjednoczonych w 1968 roku, wychowywał się i mieszkał w Czechosłowacji) – nie oznacza to jednak, że nie można tego obrazu odczytywać dzisiaj, w odmiennych już realiach, w inny sposób. Katarzyna Piechuta

4. „Amadeusz” (1984), reż. Miloš Forman
Choć tytuł filmu wskazuje na opowieść o Amadeuszu Mozarcie, tak naprawdę film ukazuje nie tylko historię tego muzycznego geniusza wszechczasów, lecz także włoskiego kompozytora Antonia Salieri. Wcielający się w postać Salieriego F. Murray Abraham świetnie ukazał emocje targające jego postacią: jednoczesny podziw dla geniuszu Mozarta i chorobliwa zazdrość o ten niespotykany talent. Równocześnie w filmie Formana oglądamy szaleństwa młodego Amadeusza Mozarta, w postać którego fantastycznie wcielił się Tom Hulce. Jego Mozart to rozkapryszony młodzieniec, niestroniący od uciech i alkoholu. To zdecydowanie życiowa rola tego amerykańskiego aktora. „Amadeusz” to dzieło kompletne – wciągający obraz z perfekcyjnie utkaną fabułą, świetnym aktorstwem i, jak można się łatwo domyślić, okraszony doskonałą muzyką. Zdecydowanie jedno z najlepszych dzieł Miloša Formana, które nagrodzono aż ośmioma Oscarami. Katarzyna Piechuta
 
5. „Skandalista Larry Flint" (1996), reż. Miloš Forman
Oryginalny tytuł filmu „The People vs. Larry Flynt”, który przedstawia losy Larry Flynta, niepokornego właściciela pisma pornograficznego, który z czasem w swojej walce ze skostniałymi normami społecznymi, zaczyna walczyć o przysłowiową, uniwersalną  „wolność słowa”, to idealne podsumowanie twórczości Miloša Formana. Naznaczony komunizmem przez całe swoje życie twórcze ukazywał konflikt jednostki a totalitarnym systemem. W jego dziełach odnaleźć można nadzieję i wiarę w demokrację. Flynt to bohater, którego nie łatwo polubić, ale jest pełny pasji i szaleństwa, które sprawiają, że  popieramy jego działania. W roli tytułowego bohatera wystąpił genialny Woody Harrelson. Jeden z najmocniej niedocenionych hollywoodzkich aktorów. Harrelson ma w sobie urok i bunt, co sprawia, że jego kreacje aktorskie są nieoczywiste do oceny, ale nie można ich nie darzyć nicią sympatii i porozumienia. Partnerują mu buntownicza Courtney Love i niezłomny Edward Norton. Świetne kino, które pokazuje, że Hollywood nie jest straszne prawdziwym mistrzom kina. Forman jest nielicznym któremu udało się tworzyć tak znakomite filmy poza granicami swojego kraju i nie zgubić gdzieś po drodze swoich przekonań oraz stylu. Mistrz. Sylwia Nowak-Gorgoń