Broń atomowa to jeden z największych, ale i najbardziej kontrowersyjnych wynalazków XX wieku. Dowód potęgi ludzkiego umysłu, który dla jednych stanowi gwarancję pokoju, stabilności i równowagi światowej, w oczach innych jest niebezpiecznym wynalazkiem mogącym być kluczem do unicestwienia całej ludzkości. Ten ambiwalentny symbol postępu i zagrożenia stoi w centrum Międzynarodowego Dnia dla Całkowitej Likwidacji Broni Jądrowej. Czy możliwa jest ogólnoświatowa zgoda na zniszczenia arsenału atomowego? Czy byłoby to korzystne dla aktualnej sytuacji geopolitycznej? Jaką lekcję powinniśmy wyciągnąć z przeszłości? Do myślenia mogą nam dać filmy dostępne na Arte.tv – pokazują one zarówno moralne wybory jednostek, jak i globalne konsekwencje atomowego wyścigu. 

Postawy wobec broni atomowej zawsze były skrajnie spolaryzowane. Film „Sen o atomie”  opowiada o jednym z największych jej przeciwników – nagrodzonym Pokojową Nagrodą Nobla polsko-brytyjskim fizyku, który był uczestnikiem projektu Manhattan. Przewidywania potencjalnych zagrożeń oraz ich skutków doprowadziła go do zmiany nastawienia. Józef Rotblat powołał pacyfistyczny ruch naukowców Pugwash i większość swojego życia poświęcił walce o świat bez broni atomowej. Film pokazuje, że zmiana może zaczynać się od decyzji pojedynczych ludzi.

Broń atomowa to nie tylko narzędzie fizycznej zagłady. Dokument „Nuklearna pułapka. Jak Rosja uzależniła od siebie Zachód” odsłania mechanizmy współczesnej „atomowej geopolityki” i pokazuje, że choć Europa próbuje uniezależnić się od rosyjskiego gazu i ropy, wciąż jest silnie powiązana z Rosją w sektorze energetyki jądrowej. Rosatom – rosyjski gigant – dostarcza paliwo, technologię i know-how wielu krajom Unii Europejskiej oraz państwom budującym swoje pierwsze reaktory. Film prowadzi nas przez północne Niemcy, okupowaną elektrownię w Zaporożu, złoża uranu w Kazachstanie, aż po Turcję, ujawniając gęstą sieć powiązań i wspólnych interesów. Ten obraz uświadamia nam, że „rozbrojenie” wymaga głębokiej redefinicji zależności gospodarczych i politycznych w obrębie energetyki atomowej.

Widmo zagrożenia jest nad nami. O tym właśnie opowiada film „38 minut” , który opowiada o dramatycznych wydarzeniach z 13 stycznia 2018 roku, kiedy mieszkańcy Hawajów otrzymali fałszywy alert o nadchodzącym ataku rakietowym. Choć komunikat był wynikiem błędu systemu, przez 38 minut wyspa żyła w przekonaniu o nadchodzącej katastrofie nuklearnej. Dokument ukazuje reakcje ludzi w obliczu strachu oraz ujawnia niedoskonałość globalnych systemów ostrzegania i brak gotowości na potencjalne zagrożenia nuklearne. 

Rozmowa o atomie w kontekście bezpieczeństwa nie dotyczy wyłącznie broni, ale też strategii energetycznej państw. Energia jądrowa może zapewniać równowagę sił, stabilność i ład, ale i doprowadzić do niewyobrażalnej w skutkach tragedii. Filmy dostępne na Arte.tv pozwalają lepiej zrozumieć te złożone kwestie, łącząc perspektywę historyczną, społeczną i polityczną, a jednocześnie skłaniają do refleksji dzięki pogłębionej analizie i wielowymiarowej optyce.

Pozostałe tytuły dostępne na Arte.tv:

* „Sprawa Oppenheimera” – kulisy afery szpiegowskiej wokół projektu Manhattan i początki zimnej wojny.
* „Zaporoska Elektrownia Jądrowa w sercu wojny” – dokument o największej siłowni atomowej w Europie pod rosyjską okupacją.
* „Pakistan. Atomowa potęga pod presją” – obraz państwa zmagającego się z kryzysami wewnętrznymi i napięciami nuklearnymi.
* „Czy powinniśmy bać się energii jądrowej?” – reportaż ze szwajcarskiego miasteczka, w którym działa najstarsza elektrownia jądrowa w Europie.