Roman Haller - człowiek, który nie miał się urodzić
Radosław Sztaba | 2024-04-04Źródło: Informacja prasowa
Irena, zwyczajna Polka, zdobyła się na niezwykła odwagę - zgodziła się na hańbiący nią romans z SS-manem, by ocalić życie dwunastu osób. Los wystawił ją na próbę, gdy okazało się, że jedna z kobiet ukrywanych przez nią, jest w ciąży. Irena ocaliła o jedno ludzkie istnienie więcej. 

Roman Haller został poczęty w piwnicy domu, w którym jego rodzice i dziesięć innych Żydów ukryli się podczas II wojny światowej. To nie był zwykły dom - należał do nazistowskiego oficera, ale to jego gospodyni domowa, 20-letnia Irena Gut, ukryła ich i troszczyła się o nich w sekrecie przed swoim pracodawcą. Gdy okazało się, że jedno z ukrywających się małżeństw spodziewa się dziecka, Irena nie zgodziła się pomóc w aborcji. 

Już 15 kwietnia, z okazji premiery filmu „Przysięga Ireny”, do Polski przyjedzie Roman Haller -  ostatnia żyjąca osoba uratowana przez Irenę Gut.

Niespodziewanie po kilku miesiącach przebywania  w ukryciu, Ida i Lazar Hallerowie, jedno z trzech małżeństw ukrywających się w piwnicy wilii SS-mana, odkryli, że spodziewają się dziecka. Żydzi wspólnie podjęli trudną decyzję o przerwaniu ciąży i poprosili ukrywającą ich Irenę Gut o pomoc w przeprowadzeniu aborcji. Płaczące niemowlę zdradziłoby ich kryjówkę i zagrażałoby życiu wszystkich. Irena jako jedyna oddała głos i decyzję Idzie. Obiecała przyszłej matce, że ocali wszystkich - również jej nienarodzone dziecko. Irena Gut dotrzymała słowa - cała dwunastka, w tym Ida w zaawansowanej ciąży, u schyłku wojny uciekli dzięki młodej Polce do ukrywających się w lesie oddziałów partyzanckich. Tam na świat przyszedł Roman Haller. 

Niezwykła historia heroizmu Ireny Gut przedstawiona jest w filmie „Przysięga Ireny”, który już 19 kwietnia pojawi się na ekranach polskich kin. Specjalnie z tej okazji do Polski po raz pierwszy w życiu przyjedzie Roman Haller - ostatnia żyjąca osoba uratowana przez Irenę Gut. Jak sam mówi 80-letni dziś ocalony, gdyby nie Irena Gut, nigdy nie przyszedłby na świat. Dziś w sieci pojawił się fragment filmu „Przysięga Ireny” przedstawiający dramatyczny moment, w którym Irena przekonuje rodziców Hallera do zachowania dziecka. 

Po raz kolejny los okazał się przewrotny już po wojnie. Były nazistowski oficer Eduard Rugemer odegrał znaczącą rolę w życiu ocalałego Romana Hallera. Po wojnie Rugemer wrócił do swojego rodzinnego miasta, Norymbergi. Gdy jego bliscy dowiedzieli się, że ukrywał Żydów, nie przyjęli go z powrotem. Ta informacja dotarła do Idy i Lazara w Monachium. Namierzyli Rugemera i przyjęli go do swojego domu. Żydzi, którzy mieszkali w jego piwnicy, teraz zapewniali schronienie byłemu naziście, który stał się dla Romana członkiem rodziny. Mały chłopiec nazywał go „zaide" - w jidysz słowo to oznacza dziadka.

Przysięga  Ireny” to prawdziwa, przejmująca opowieść o zachowaniu człowieczeństwa w nieludzkich czasach II wojny światowej. Historia jest oparta na faktach z życia Ireny Gut-Opdyke, która z narażeniem życia ratowała Żydów ukrywających się po likwidacji getta. W głównych rolach zobaczymy gwiazdy światowego kina: Sophie Nelisse i Dougraya Scotta. W obsadzie polsko-kanadyjskiej koprodukcji znaleźli się również: Andrzej Seweryn, Filip Kosior, Rafał Mohr, Eliza Rycembel, Tomasz Tyndyk, Irena Melcer, Eryk Kulm Jr, Mateusz Mosiewicz, Rafał Maćkowiak, Maciej Nawrocki, Zuza Puławska, Krzysztof Szczepaniak, Aleksandar Milićević i Agata Turkot. Reżyserką obrazu jest wielokrotnie nagradzana Louise Archambault, natomiast za zdjęcia odpowiada Paul Sarossy. Scenariusz napisał Dan Gordon, który jest również autorem sztuki o Irenie Gut-Opdyke, która zdobyła serca nowojorskiej widowni offbroadwayowskiej sceny w 2008 roku. Światowa premiera filmu miała miejsce na 48. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Toronto.
 
Trwa II wojna światowa. 19-letnia Irena (Sophie Nelisse) w wojennej zawierusze traci kontakt z rodziną. Siłą zostaje zmuszona do niewolniczej pracy w niemieckiej fabryce amunicji. Jej sytuacja polepsza się, gdy zwraca na nią uwagę Rugemer – major SS (Dougray Scott). Zafascynowany rezolutną dziewczyną mężczyzna zauważa, że pracuje ona ponad swoje siły i awansuje ją w strukturze fabryki. Irena przejmuje nowe obowiązki w kuchni, a później także dostaje za zadanie zarządzanie szwalnią, w której pracuje kilkunastu Żydów. Bohaterce udaje się podsłuchać rozmowę Niemców, z której dowiaduje się o planach likwidacji pobliskiego getta i postanawia znaleźć sposób na to, by ocalić podlegających jej robotników. Wkrótce rozwiązanie sytuacji pojawia się samo – młoda Polka otrzymuje propozycję pracy w roli gosposi w posiadłości Rugemera. Irena postanawia wykorzystać zaufanie pracodawcy i ukryć w jego domu Żydów pracujących wcześniej w szwalni. Konspiracja nie trwa jednak długo. Rugemer odkrywa tajemnicę Ireny i stawia jej trudne do zaakceptowania ultimatum. 

Zobacz fragment „Przysięgi Ireny” - w kinach od 19 kwietnia.