„Piła” w reżyserii Jamesa Wana i na podstawie scenariusza Leigha Whannella, który zagrał także jedną z głównych ról, okazała się odświeżeniem horroru jako gatunku. Sequel oraz kontynuacje nie utrzymały tego samego poziomu, lecz złożyły się na cykl filmów, stając się klasyką podgatunku „slashera”, obok takich tytułów, jak: „Piątek, trzynastego”, „Halloween” czy „Teksańska masakra piłą mechaniczną”. Wszystkie wizerunki morderców wyróżniają maski. W „Nowym rozdziale serii Piły” nie zastosowano tego samego wizerunku Jigsawa, znanego z części I-VI, „Piły 3D” i „Piły: Dziedzictwa”. Tym razem naśladowca Pana Zagadki nosi maskę świni. Ta istotna symbolika ma odniesienie w stosunku do anglojęzycznego idiomu, natomiast pozostałym odbiorcom może skojarzyć się z innymi gatunkowymi produkcjami, jak inna seria, „The Purge” czy sezon „American Horror Story: Roanoke”. Jej znaczenie wyjaśnia akcja filmu.
W „Spirali” nie brak licznych odwołań do poprzedniej odsłony. Oprócz jawnego nawiązania w tytule oraz wspomnianej postaci sprawcy, kolejnych bohaterów slashera czekają pułapki wykorzystane w sequelu. Natomiast słynny dylemat z pierwszej „Piły” został sparafrazowany: uwięzionemu skuto łańcuchem rękę, nie nogę. Tym razem wyjście z sytuacji okazało się bardziej banalne niż drastyczne. Twórcy zacytowali nie tylko kwestię, wykorzystali także temat muzyczny, czerpiąc w realizacji filmowej z charakterystycznych wyznaczników wcześniejszej serii, co zarazem podkreśla związek pomiędzy produkcjami.
W „Spirali” ważna jest nie tylko akcja pełna gore, ile sama fabuła. Postać detektywa Ezekiela Banksa (Chris Rock) spaja istotne wątki: konflikt z zespołem, ojcem i starcie z tajemniczym przeciwnikiem. Kwestia wydania partnera biuru spraw wewnętrznych to rodzaj najgorszej zdrady, jakiej może dopuścić się policjant – taką postawę reprezentuje detektyw Fitch (Richard Zeppieri). Łączniczką między uczciwym stróżem prawa a resztą wydziału jest kapitan Angie Garza (Marisol Nichols). Jednak przeszłość wciąż wpływa na życie Banksa, także w relacji z emerytowanym już Marcusem Banksem (Samuel L. Jackson), jego ojcem. Liczne retrospekcje odkrywają prawdę na temat zajścia, które zapoczątkowało – niczym tytułowa spirala – serię drastycznych ataków na życie pracowników posterunku.
Ważnym kontekstem związanym z wątkiem dotyczącym dawnej sprawy, jest artykuł ósmy. Przepis, który dawał „wolną rękę” służbom mundurowym, w praktyce: pełnię władzy nad zatrzymanym, często wykorzystywany ponad miarę. Jawne odwołanie do błędów systemu oraz wieloletniego, wciąż nie rozwiązanego problemu na linii policja-obywatel, czego skutkiem jest ruch „black lives matter”, w „Spirali” stanowi kwestię rozliczenia jednostki z postępowaniem godnym potępienia. Zarazem, nowy Jigsaw, od odkupienia – wątpliwej drugiej szansy od Johna Kramera – woli pełne oczyszczenie, bez możliwości zadośćuczynienia.
Chris Rock, który był zaangażowany w powstawanie filmu także od strony producenckiej, zawiódł jako odtwórca głównej roli. Mimika aktora jest charakterystyczna, co sprawdza się w komedii, jednak w kinie grozy, Amerykaninowi zabrakło wyraźnej kreacji powagi. Przywoływane inne dzieła filmowe, jak analiza „Foresta Gumpa” czy „Prawa ulicy” koliduje z prześmiewczą krytyką „Zmierzchu”, co nie wprowadza ani humoru sytuacyjnego ani nie wnosi niczego zbyt znaczącego do wydarzeń. Jednakże nie wszystkie starania Rocka spełzły na niczym.
Występ Samuela L. Jacksona to rola praktycznie epizodyczna. Aktor w kreacji bohatera zachował bezpośredniość cechującą brawurowego Dariusa Kincaida z „Bodyguarda zawodowca” i jego kontynuacji. Drugi plan uzupełnia Marisol Nichols, która wcieliła się w rolę pani kapitan wiarygodnie, choć w scenariuszu nie brak alogicznego postępowania postaci. Bohaterka miała szansę dopaść przestępcę, jednak nie zareagowała na czas, co przypłaciła w zasadzie najgorszym rodzajem śmierci w pułapce.
Wyraziście zagrał Richard Zeppieri. Jako Fitch, w kontrze do młodszego Banksa, aktor wprowadził potrzebną konfrontację, jego bohater stanowi element spiritus movens akcji. Uznanie należy się także Maxowi Minghelli. Po debiucie na stanowisku reżysera „Mojej gwiazdy: Teen Spirit”, syn Anthony'ego Minghelli w dalszym ciągu sprawdza się jako aktor. Rola nowego partnera Banksa, żółtodzioba w wydziale, detektywa Williama Shenka, to kreacja wzbudzająca apetyt na dalszą współpracę duetu.
Autor zdjęć, Jordan Oram, odniósł się do motywu spirali poprzez odpowiednie ujęcie schodów w jednej ze scen. Wspomniane retrospekcje, wprowadzone już w pierwszej półgodzinie filmu, to druga narracja, ściśle związana z wydarzeniami rozgrywanymi fabularnie w czasie teraźniejszym. Kadry ukazujące akcję naprzemiennie, składają się z sekwencji dotyczącej głównego źródła konfliktu w zespole śledczym, natomiast montaż dopiero co rozegranych scen w formie szybkiego przypomnienia, zwracają uwagę na istotne szczegóły, podkreślają grozę, epatują przemocą. Zarazem, ujęcia obrazują stan emocjonalny głównego bohatera.
Do wydania dvd załączono zwiastun filmu oraz innych produkcji, w tym paru animacji. Mogłoby wydawać się to niestosownym bądź niepoprawnym zabiegiem, jednakże to dobra okazja, aby po horrorze obejrzeć lżejszy, zaproponowany repertuar.
Recenzja powstała dzięki współpracy z Monolith Video - dystrybutorem filmu na DVD.
