opis
„Lubię myśleć o muzeum, jako o miejscu opiekuńczym dla dusz artystów” – te słowa brzmią jak motto życia Igora Savitsky’ego, który zebrał jedną z najbardziej niezwykłych kolekcji malarskich na świecie. Zbudował ją z dala od centrów kultury, ale i poza sztywnymi ramami cenzury. W samym sercu pustyni, w uzbeckim Karakalpakstanie w Centralnej Azji, Savitsky zgromadził prawdziwe perły malarstwa. Są tu nieznane płótna wybitnych radzieckich artystów, skazanych przez sowiecki reżim na milczenie lub służebną działalność w szeregach propagandy.
Podążając tropem archiwaliów oraz osobistych zapisków poznajemy historię człowieka, który przekuł niezrealizowane pragnienie tworzenia sztuki (jego pierwsze obrazy, malowane w trakcie badań archeologicznych na pustyni spotkały się z ostrą krytyką) w pełną pasji misję tworzenia przestrzeni dla dzieł innych. Tak powstało Nukus Muzeum – kolekcja złożona z setek obrazów, zbieranych przez lata od rodzin artystów, ich spadkobierców oraz bliskich. Wyciągane z magazynów i strychów płótna, zakurzone rysunki, a także po kryjomu przechowywane akwarele ujrzały w końcu światło dzienne. Znalazły nowe miejsce w galerii, która - choć oddalona od tętniących życiem centrów kultury - przyciąga koneserów i historyków sztuki z całego świata. Eksponaty pokazywane są tu bez legalnych umów i pozwoleń, ale niemal zawsze z dużym ryzykiem. Przekraczają bowiem dopuszczalne normy cenzury, nałożonej przez KGB.
Muzeum Savitsky’ego to nie tylko przykład sprawnie działającej instytucji kultury. To również autorska i bezkompromisowa realizacja walki o wolność zarówno sztuki, jak i artysty. Ta niezwykła kolekcja sama w sobie jest odpowiedzią na pytanie w jaki sposób wyzwolić można wrażliwość, wyobraźnię i twórczą indywidualność w warunkach ucisku oraz politycznej represji.
