opis
85-letnia Swietłana Geier jest jedną z najbardziej znanych tłumaczek literatury rosyjskiej w Niemczech. Przez ponad 40 lat pracowała na uniwersytecie we Freiburgu, gdzie prowadziła zajęcia translatorskie. Jednak prawdziwą sławę w kraju szczycącym się jednym z najwyższych poziomów czytelnictwa w Europie, osiągnęła w latach 90. tłumacząc na nowo pięć klasycznych dzieł Dostojewskiego.
W jej losach odbija się całe okrucieństwo XX-wiecznej historii – w młodości, spędzonej w Kijowie, bezsilnie patrzyła na śmierć ojca, torturowanego przez stalinowskich siepaczy. Była świadkiem nazistowskiego terroru i mordu w Babim Jarze. Życie zawdzięcza niezwykłemu talentowi do języków – to on pozwolił jej przetrwać pod niemiecką okupacją. Wiedząc, że w stalinowskiej Rosji – jako córka wroga ludu i tłumaczka oficerów Gestapo – jest skazana na śmierć, uciekła do Niemiec. Pomagając jej Niemcy – w których nie mogła lub nie chciała dostrzec morderców – płacili za to często wysłaniem na wschodni front i utratą stanowisk.
Początek filmu to intymny, przepełniony ciepłem portret genialnej tłumaczki. Kamera towarzyszy jej podczas domowej krzątaniny, pieczołowicie rejestrując znaczące detale.
Pewnego dnia Swietłana postanawia zmierzyć się z demonami przeszłości i po raz pierwszy od zakończenia wojny odwiedzić Ukrainę. W podróży towarzyszy jej wnuczka. Ta podróż na wschód to również wyprawa w głąb pamięci, w której niekiedy można znaleźć rzeczy, o których chciałoby się zapomnieć.
O wielkości filmu decyduje nieustanne napięcie pomiędzy okrutnym życiowym doświadczeniem bohaterki i jej nie zawsze jasnymi moralnie wyborami a mądrością tłumaczonych przez nią tekstów. Film jest także fascynującym wykładem na temat warsztatu tłumacza – opowieścią o intymnej relacji z tekstem, wpływie struktury języka na postrzeganie rzeczywistości, magii brzmienia słów i bogactwa interpretacyjnego wielkiej literatury.
