Daniel Olbrychski

Jedna z największych osobowości polskiego kina. W ankiecie „Polityki” na najważniejszych aktorów XX wieku zajął zaszczytne siódme miejsce.

Daniel Olbrychski urodził się w 1945 roku. Jest autorem trzech książek a rola, jak sam mówi to dla niego ‘narkotyk, który uspokaja’ .

Kiedy miał 12 lat, chciał zostać mistrzem olimpijskim w boksie, sprincie, a później również szermierce. Sportowe zapędy porzucił jednak na rzecz zawodowego aktorstwa.

Uczęszczał do PWST w Warszawie (bez uzyskania dyplomu). Związał się z Teatrem Młodzieżowym TVP (1963-1964)

Na ekranie debiutował w 1964 główną rolą w filmie „Ranny w lesie” J. Nasfetera. Stał się wiodącym aktorem polskim młodego pokolenia, zdobywając pozycję zajmowaną uprzednio przez Z. Cybulskiego i spektakularnie przejmując po nim pałeczkę w filmie „Wszystko na sprzedaż”.

W teatrze debiutował w roku 1969 rolą Gustawa w „Ślubach panieńskich” A. Fredry na scenie warszawskiego Teatru Powszechnego. Od sezonu 1969/70 wraz z całym zespołem przeniósł się do Teatru Narodowego, gdzie grał m.in. tytułową rolę w Hamlecie W. Szekspira (1970).

Ten niekwestionowany król polskiego kina paradoksalnie nigdy nie skończył szkoły aktorskiej. Debiutując już na pierwszym roku w ‘Rannym w lesie’ pod nawałem kolejnych propozycji został zmuszony do przerwania nauki. Po kilku latach postanowił wrócić na uczelnię i dopełnić swojego wykształcenia. Wtedy wezwał go do siebie jej ówczesny rektor Jan Kreczmar i powiedział: - „Ty się nudzisz na naszych zajęciach. Nie mogę dać ci dyplomu, bo nie pozwalają na to przepisy, ale doszliśmy do wniosku, że powinieneś już iść własną drogą”. Sam Olbrychski tak komentuje to zdarzenie: ”Byłem zakochany i szykowałem się do pierwszego małżeństwa. Miałem od groma propozycji filmowych. Musiałem go posłuchać” W jego karierze trafiło się również kilka wyróżnień które, wywołują szczery uśmiech rozbawienia na twarzy: tytuł Aktor roku wg Czechosłowackiej Centrali Rozpowszechniania Filmów, wyróżnienie od tygodnika „Przyjaźń” za rolę Raskolnikowa, nagroda dziennikarzy na III Festiwalu Twórczości Telewizyjnej za perfekcyjne wykonanie „Lokomotywy” Jana Brzechwy, „Polne kwiaty” – nagroda plebiscytu „Ekspresu Poznańskiego” oraz nagroda Kufla Warmińskiego w ramach plebiscytu „Panoramy Północy” Jest niekwestionowanym królem polskiego kina i Odtwórcą niezapomnianego do dziś ról Kmicica, Makbeta i Otella, które są marzeniem każdego aktora. Pięć filmów, z jego aktorskiego dorobku było nominowanych do Oscara. Mimo, iż nie ukończył studiów, jego wielki talent szybko został dostrzeżony. Jego mistrzem i wymagającym nauczycielem był Andrzej Wajda.

Daniel Olbrychski jest laureatem rekordowej liczby nagród wyróżnień i odznaczeń. Otrzymał miedzy innymi Nagrodę im. Zbigniewa Cybulskiego, Srebrną Maskę (1970), Złotą Maskę (1971), Złoty Krzyż Zasługi (za rolę w Potopie), order Legi Honorowej (największe francuskie odznaczenie) oraz Super Wiktora 2001.

Olbrychski zagrał w 10 filmach Wajdy, w których dostrzegli go reżyserzy i krytycy nie tylko w Polsce, ale i na świecie. Występował w wielu obrazach na Węgrzech, we Włoszech, Francji i RFN. Ostatnia duża rola artysty to Gerwazy w ‘Panu Tadeuszu’ Andrzeja Wajdy.

Nie tylko zasługi są jednak domena tego sławnego aktora. Znany ze swojej impulsywnej natury, szybko przechodzący ze skrajności w skrajność gwiazdor był pięć lat temu prowodyrem narodowej dyskusji o granicach wolności w sztuce. Stało się to po tym jak Daniel Olbrychski wszedł do budynku w którym odbywała się wystawa ‘Naziści’ i pociął szablą fotosy aktorów w hitlerowskich mundurach. Porywczy aktor nie jest również szczególnie stabilny na polu związków partnerskich. Jak dotąd rozwodził się dwukrotnie a aktualnie przebywa w trzecim, związku małżeńskim.

Jest właścicielem swojej własnej gwiazdy która od 1998 roku znajduje się na deptaku łódzkiej Alei Gwiazd (ul. Piotrkowska). W czasach kiedy jego gwiazda świeciła najmocniej postrzegany był jako następca jednego z największych polskich amantów, tragicznie zmarłego Zbigniewa Cybulskiego, któremu zresztą złożył hołd rolą w filmie „Wszystko na sprzedaż”.