biografia
Aktor teatralny i filmowy oraz reżyser teatralny. Gwiazda wielu
filmów Andrzeja Wajdy, Jana Rybkowskiego, Tadeusza Konwickiego i
Krzysztofa Zanussiego.
Kojarzony z częstych występów u boku pięknych pań, z Beatą Tyszkiewicz i
Kaliną Jędrusik na czele. Swego czasu był jednym z czołowych amantów
polskiego kina. Wieloletni lektor Polskiej Kroniki Filmowej. Urodził się
11 listopada 1924 roku w Rydze. Był uczniem elitarnego liceum im.
Stefana Batorego w Warszawie, jednak maturę zrobił już podczas wojny w
1942 roku, w ramach tajnego nauczania.
Studiował w konspiracyjnym Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej i
brał udział w wielu podziemnych przedstawieniach teatralnych. Dyplom
aktorski uzyskał tuż po wojnie, zdając egzamin eksternistyczny u
Aleksandra Zelwerowicza w Łodzi, w 1945 roku.
W tym samym roku oficjalnie zadebiutował na scenie jako Kuba w „Weselu”
Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Jacka Woszczerowicza, na deskach
Teatru Wojska Polskiego w Łodzi. Z łódzką sceną związany był do 1948
roku. Następnie wyjechał do Warszawy i dołączył do zespołu tamtejszego
Teatru Współczesnego, w którym pracował, nie licząc dwuletniej przerwy,
aż do 1972 roku. To właśnie na scenie Teatru Współczesnego zadebiutował w
1957 roku jako reżyser.
Poza tym był aktorem warszawskich teatrów: Dramatycznego, Narodowego i
Polskiego. W latach 1994-96 był dyrektorem tego ostatniego. Ma na swoim
koncie wiele znakomitych kreacji scenicznych, również w Teatrze
Telewizji. Jego aktorskie i reżyserskie dokonania na niwie teatru były
wielokrotnie nagradzane. Wsławił się m.in. dzięki mistrzowskim
inscenizacjom „Ślubów panieńskich” Aleksandra Fredry oraz poezji
Jarosława Iwaszkiewicza.
Na ekranie zadebiutował w drugoplanowej roli konspiratora w słynnym,
powojennym przeboju Leonarda Buczkowskiego „Zakazane piosenki” (1946).
Większe, pierwszoplanowe role nadeszły dopiero w latach 60-tych. I choć
po latach Łapicki uzna kino za niespełnione pole swojej artystycznej
działalności, nie da się ukryć, że na trwałe zapisał się na kartach jego
historii. Był jedną z najbardziej znanych twarzy polskiego ekranu
dekady lat 60-tych i 70-tych, ulubieńcem żeńskiej części publiczności,
jednym z czołowych, wiodących aktorów filmowych tamtych lat.
Pierwszą główną rolę filmową stworzył jako Jurek „Siwy”, były żołnierz
podziemia i uczestnik powstania warszawskiego, starający się odnaleźć
swoich bliskich w „Powrocie” Jerzego Passendorfera (1960).
Rok później po raz pierwszy zagrał u boku Beaty Tyszkiewicz w
psychologiczno-wojennym filmie „Dziś w nocy umrze miasto” Jana
Rybkowskiego (1961). Z tym reżyserem spotkał się później niejeden raz,
jako główny bohater filmów „Naprawdę wczoraj” z Tyszkiewicz (1963),
„Sposobu życia” z Lucyną Winnicką i Leonem Niemczykiem (1965) i
„Spotkania w bajce” z Gustawem Holoubkiem i Aleksandrą Śląską (1962).
Ma na swoim koncie komediowe występy: w ekranizacji głośnej książki
Tadeusza Dołęgi-Mostowicza „Pamiętnik pani Hanki” z Winnicką (1963), w
„Lekarstwie na miłość” z Kaliną Jędrusik (1965) i „Poradniku
matrymonialnym” z Aliną Janowską (1967).
W 1965 roku po raz pierwszy wystąpił u Tadeusza Konwickiego, pojawiając
się w charakterystycznej, drugoplanowej roli pijaka w „Salcie” ze
Zbyszkiem Cybulskim. Sześć lat później stworzył pierwszoplanową kreację
Andrzeja w głośnym filmie „Jak daleko stąd, jak blisko”, a w 1989 roku
wystąpił w carskim epizodzie w „Lawie” Konwickiego.
Ważnym reżyserem, z którym nierozerwalnie związana jest filmowa
kariera Łapickiego był Andrzej Wajda- począwszy od głównego występu,
ponownie u boku Tyszkiewicz w obrazie „Wszystko na sprzedaż” (1968),
przez rolę Afraniusza w „Piłacie i innych” (1971), pamiętną kreację
Poety w „Weselu” (1972), drugoplanowy występ w roli Trawińskiego w
„Ziemi obiecanej” (1974) i lekarza w adaptacji iwaszkiewiczowskich
„Panien z Wilka” (1979), aż po ostatnią, do tej pory filmową rolę
Łapickiego w „Panu Tadeuszu” (1999).
Poza tym współpracował również z tak znamienitymi twórcami, jak: Janusz Morgenstern („Życie raz jeszcze” z Tadeuszem Łomnickim i Ewą Wiśniewską 1964), Witold Lesiewicz („Klub szachistów” 1967), Wojciech Jerzy Has (słynna adaptacja „Lalki” z Beatą Tyszkiewicz 1968), Janusz Majewski („Zazdrość i medycyna” z Ewą Krzyżewską 1973, „Stracona noc” 1973, „Sprawa Gorgonowej” z Ewą Dałkowską 1977), Krzysztof Zanussi („Z dalekiego kraju” z Samem Neillem 1981, „Gdzieśkolwiek jest, jeśliś jest” 1988, „Stan posiadania” 1989), Jerzy Antczak („Mistrz” 1966, „Epilog norymberski” 1970), Waldemar Krzystek (głośny film polityczno-psychologiczny „W zawieszeniu” z Krystyną Jandą i Jerzym Radziwiłowiczem 1986) i Barbara Sass („Debiutantka” z Dorotą Stalińską 1981, ekranizacja „Dziewcząt z Nowolipek” Poli Gojawiczyńskiej 1985).
Po 1989 roku zaprzestał występów na dużym ekranie. Stale reżyserował i występował jednak dla Teatru TV.
Był wieloletnim wykładowcą PWST w Warszawie, dwukrotnie pełniąc funkcję
rektora tej uczelni (1981-87, 1994-96), a w latach 1971-81 – dziekana
jej wydziału aktorskiego.
W latach 1989-91 był posłem na Sejm RP z ramienia „Solidarności”. Przez
siedem lat piastował też stanowisko prezesa Związku Artystów Scen
Polskich (1989-96).
Wielokrotnie nagradzany był za swoje dokonania artystyczne.
Sześciokrotnie wyróżniony został nagrodą Przewodniczącego Komitetu ds.
Radia i Telewizji, dwukrotnie – nagrodą Ministra Kultury. Ponadto został
uhonorowany Krzyżem Kawalerskim (1970) i Krzyżem Oficerskim Orderu
Odrodzenia Polski (1975), Komandoriami Orderu Odrodzenia Polski z okazji
jubileuszu 50-lecia pracy scenicznej (1995) oraz medalem „Zasłużony
Kulturze - Gloria Artis”, przyznanym przez Ministra Kultury (2005
