24 listopada to wielkie święto konsumpcjonizmu – co roku tłumy szturmują sklepy z okazji Black Friday, ogromnych wyprzedaży oraz obniżek nawet do 80%. Tradycja ta ma swoje początki Stanach Zjednoczonych, ojczyźnie kapitalizmu, ale szybko zyskała popularność i rzesze wyznawców na całym świecie. Wiele osób ogarniętych szałem zakupów i radością z „upolowania okazji” zapomina, że to święto ma również swoją ciemną stronę. Masowa produkcja taniej odzieży wywiera negatywny wpływ nie tylko na środowisko naturalne, ale również na aspekty humanitarne. Tanie produkty często są wytwarzane z naruszaniem praw człowieka: udziałem taniej siły roboczej i niemal niewolniczej pracy ludzi pod drugiej stronie globu. Na problem zwraca uwagę bezpłatna platforma streamingowa Arte.tv, w której dostępne są dokumenty i reportaże poświęcone tej tematyce.

Jedną z grup społecznych, której prawa są często naruszane to osoby pracujące w fabrykach marek odzieżowych typu fast fashion. Wielu z nich zmuszanych jest do pracy w niebezpiecznych i niegodnych warunkach. Dodatkowo pracownicy otrzymują bardzo niską płacę oraz są obiektem eksploatacji. Zmuszani są do pracy ponad siły, ponieważ ciężko jest nadążyć za krótkimi terminami produkcji. Standardy bezpieczeństwa i higieny nie są respektowane, a pracownicy narażani są na sytuacje zagrażających ich zdrowiu i życiu. Ze względu na sytuację ekonomiczną w uboższych krajach, do pracy w fabrykach zmuszane są dzieci. Taki zlokalizowanie produkcji wielu firm fast fashion pozwala koncernom na unikanie odpowiedzialności za swoje nieetyczne działania i wyzysk przywodzący na myśl niewolnictwo. Cierpi na tym również środowisko naturalne. Ogromna ilość odpadów oraz części odzieży trafia na wysypiska śmieci lub jest wyrzucana gdziekolwiek, co przyczynia się do degradacji środowiska naturalnego. Cierpią na tym tereny, które powinny być chronione, jak pustynia Atakama. Ogromne zużycie wody oraz zanieczyszczenie gleby doprowadzają do powolnego wyniszczania naszej planety. Prezentowany przez Arte.tv dokument „Konsekwencje fast fashion – wielkie wysypisko ubrań w Atacamie” ukazujący problem masowego powstawania odzieży i skutków tych działań dla ludzi i Ziemi można zobaczyć pod linkiem: www.arte.tv/pl/videos/107194-025-A/re-konsekwencje-fast-fashion/.

Zbliżający się Black Friday to czas zakupowego szaleństwa. Często jako konsumenci nie dokonujemy świadomych wyborów, a decyzje zakupowe podejmujemy pod wpływem impulsu. Chcemy mieć coraz więcej, więc kupujemy, pomimo tego, że wielu z tych produktów nie potrzebujemy, nie używamy i stają się zalegającym w naszej szafie śmieciem. Napędzamy tym nie tylko zjawisko „fast fashion”, ale również nadmierną eksplorację natury. Nieustanne podążanie za nowościami, zniżkami, zaspakajanie chwilowej przyjemności oraz kompulsywne kupowanie nakręcają nieustającą spiralę konsumpcjonizmu. Film „Pyscho Bugs – konsumpcjonizm” obrazuje skale problemu. Można go obejrzeć bez opłat pod linkiem: www.arte.tv/pl/videos/100741-008-A/psycho-bugs/.     

- Black Friday, a potem Cyber Monday, na stałe wpisał się w handlowy kalendarz, gdyż polscy klienci często korzystają z promocji. Udziela się nam poczucie ekscytacji związanej z „polowaniem” na niższe ceny, czy z samym zakupem – mówi Agnieszka Krakós, autorka książki i bloga „Prosta organizacja”. W efekcie kupujemy więcej, niż potrzebujemy, a nawet zupełnie zbędne rzeczy. Korzystając z Black Friday z głową warto kierować się kilkoma zdroworozsądkowymi zasadami:
 1. Wykorzystaj tę okazję na zakup droższej rzeczy, której cenę znasz (jeśli nie masz pewności, sprawdź historię zmian)
2. Zrób listę planowanych zakupów i trzymaj się jej
3. Zrezygnuj z niechcianych newsletterów
4. Pomyśl o innych atrakcjach, które możesz zrobić zamiar zakupów.

Pozostałe filmy na tematy fast fashion w Arte.tv

„Elektrośmieci: można mądrzej”
Kupujemy nowe urządzenia, a wyrzucamy stare w coraz szybszym tempie. Co się dzieje z elektrośmieciami? Mniej niż jedno na pięć urządzeń jest poddawanych właściwemu recyklingowi, przez co marnujemy cenne surowce. Jak to zmienić? Czy zawsze da się naprawić, zamiast wyrzucić?
www.arte.tv/pl/videos/107194-075-A/re-elektrosmieci-mozna-madrzej/;

„Na rewersie mapy – wielki śmietnik zwany światem”
Ludzie na całym świecie generują średnio 2 miliardy ton odpadów rocznie. Recyklingowi poddajemy tylko 16% śmieci. Reszta jest zakopywana, spalana lub składowana na otwartej przestrzeni, co wiąże się z zanieczyszczeniem i emisją CO2. Gdzie jest najgorzej, a z których krajów powinniśmy brać przykład?
www.arte.tv/pl/videos/108458-022-A/na-rewersie-mapy/;

„Dopamina: Amazon”
Amazonowi nie można się oprzeć! Dzięki ofercie PRIME platforma sprzedażowa działa na zasadzie warunkowania instrumentalnego. Im szybciej przesyłka dotrze do odbiorcy, tym więcej będzie chciał on kupić.
www.arte.tv/pl/videos/106608-002-A/dopamina-2-7/