Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu w Arte.tv
Ewa Balana | 2024-01-24Źródło: Informacja prasowa
27 stycznia, w rocznicę uwolnienia więźniów niemieckiego obozu Auschwitz-Birkenau w 1945 r., na całym świecie obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Święto to zostało uchwalone przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 2005 r., by zachować pamięć o Żydach pomordowanych w czasie II wojny światowej. Co roku obchodzimy to święto, by pamiętać i zapobiegać podobnym aktom ludobójstwa w przyszłości. Platforma streamingowa Arte.tv chcąc upamiętnić tę datę i oddać hołd ofiarom nazistowskiej ideologii przygotowała kilka filmów dokumentalnych.

Ustanawiając Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holocaustu, ONZ zaapelowała do państw członkowskich o opracowanie programów edukacyjnych, które miałyby uwrażliwić przyszłe pokolenia na problem Holocaustu i zapobiec tym samym lub podobnym aktom ludobójstwa w przyszłości. Zgromadzenie Ogólne wezwało również do przedsięwzięcia środków mobilizujących narody, aby podtrzymać pamięć i edukację na temat Holokaustu, by ten czas był dla wszystkich ludzi przestrogą przed nienawiścią, rasizmem i uprzedzeniami. Arte.tv przygotowało kilka produkcji, które mają przybliżyć historie świadków oraz miejsca, w których rozegrała się największa tragedia XX wielu.

„Sobibór – anatomia obozu zagłady”

Jesienią 1941 r. Heinrich Himmler powierzył dowódcom sił SS przeprowadzenie akcji „Reinhardt”, czyli systematycznej zagłady wszystkich Żydów na terenach okupowanych. Już w 1942 r. naziści zaczęli mordować Żydów w komorach gazowych.  W okupowanej Polsce spędzano ich albo do getta, albo od razu do obozów śmierci. Naziści utworzyli w Polsce trzy obozy zagłady, między innymi ten w Sobiborze. Niewielka część przybyłych tam więźniów była wybierana do pracy. Reszta zostawała od razu skazywana na śmierć w komorach.  W obozie codziennie mordowano do dwóch tysięcy Żydów – mężczyzn, kobiet i dzieci.  Pod koniec wojny naziści starali się zatrzeć wszelkie ślady istnienia obozów, które stanowiły dowody ludobójstwa na nieznaną dotąd skalę. W 1943 r. Sobiborze więźniowie zorganizowali powstanie, dzięki któremu kilkudziesięciu osobom udało się uciec i przeżyć. Pozwoliło to zachować relacje świadków, poruszające historie ocalałych, opowiadające o życiu i mordach w obozie. „Sobibór – anatomia obozu zagłady” to niemiecki dokument w reżyserii Gabi Schlag, który prezentuje historię obozu w Sobiborze, przywracając pamięć o jego więźniach.

Wspomnienie czasu Holokaustu

Dokument „Golda Maria” to poruszająca historia kobiety ocalałej z Auschwitz. W 1994 roku Patrick Sodelman nagrywa wywiad ze swoją babcią, Goldą Marią Tondovską, dokumentując jej podróż przez wojenne stulecie i jego okrucieństwo. Przed kamerą powracają jej wspomnienia, od dzieciństwa w Polsce, aż po życie dorosłej kobiety we Francji. Jej relacja dostarcza widzom żywego świadectwa Żydówki urodzonej w 1910 roku oraz horroru, jaki przeżyła. W 2020 roku Patrick i jego syn Hugo, przełożyli te wzruszające wyznania na uniwersalny i poruszający film, który był prezentowany podczas 70. festiwalu Berlinale oraz na Jerusalem Film Festival.

Świadectwo z obozu koncentracyjnego Mauthausen

Mauthausen, usytuowany w Austrii, był jednym z najcięższych obozów koncentracyjnych III Rzeszy. Z tego piekła udało się uciec hiszpańskiemu fotografowi Francisco Boixowi. Wcześniej, z pomocą hiszpańskich bojowników ruchu oporu, wykradł klisze zdjęciowe, które dokumentowały okrucieństwa esesmanów. W 1946 r., podczas procesu w Norymberdze, zdjęcia wywołane z klisz stały się ważnym materiałem dowodowym przeciwko dwudziestu czterem nazistowskim dygnitarzom oskarżonym o zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości. Film „Obóz koncentracyjny Mauthausen” przywołuje tę historię.
link: www.arte.tv/pl/videos/093661-000-A/oboz-koncentracyjny-mauthausen/

Szlakiem kryjówek ocalałych

Natalia Romik wyruszyła w Polskę w poszukiwaniu kryjówek, w których chowali się Żydzi w czasie Holokaustu. Podczas swojej podroży odkryła niesamowite historie tych, którzy przeżyli dzięki schronieniu w zagłębieniu starego dębu, w cmentarnej krypcie, dziupli drzewa, szafach czy miejskich kanałach. W reportażu „Przetrwać Holokaust” tragiczna historia Zagłady jest punktem wyjścia do uniwersalnej refleksji na temat metod przetrwania w sytuacji zagrożenia życia, z którymi wiążą się cielesne, psychiczne i społeczne doświadczenie przetrwania. Dzięki inicjatywie badaczki, udaje się ocalić pamięć choć o niektórych ofiarach, których wola życia zwyciężyła śmierć.